Πώς μπορείς να εντοπίσεις τον κατάλληλο ψυχολόγο για εσένα
Το πιθανότερο είναι ότι θα έρθει εκείνη η στιγμή τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου. Που θα μπλοκάρεις για τον έναν λόγο ή τον άλλο. Και θα νιώσεις ότι χρειάζεσαι μια πιο εξειδικευμένη συμβουλή από αυτή του φίλου ή της φίλης σου, της μαμάς σου ή του συντρόφου σου. Την απόφαση μπορεί να την έχεις πάρει, κι αυτή είναι ότι χρειάζεσαι να απευθυνθείς κάπου. Πόσο εύκολο όμως είναι να βρεις αυτόν τον κάποιον και πόσο σίγουρη είσαι ότι είναι ο κατάλληλος για να σε βοηθήσει στο πρόβλημά σου;
Ποιος είναι ο σωστός τρόπος να βρούμε τον κατάλληλο ψυχολόγο για εμάς; Ρωτώντας φίλους; Ψάχνοντας στο διαδίκτυο; Ζητώντας τη σύσταση κάποιου ιατρού;
Οι ψυχολόγοι μπορούν να αναζητηθούν είτε δια στόματος «καλής μαρτυρίας» μέσω άλλων ή απο μηχανισμούς όπως σύλλογοι (Ψυχολόγων κτλ), αλλά και άλλων συναδέλφων. Για παράδειγμα, μία καλή παιδίατρος, το πιθανότερο είναι να έχει υπόψιν μία/έναν καλό ψυχολόγο, παιδοψυχολόγο κτλ. Το διαδίκτυο είναι ένας μηχανισμός αναζήτησης, εντούτοις θέλει προσοχή.
Ποια κριτήρια πιστοποιούν ότι είναι ασφαλής η επαφή με έναν ψυχολόγο;
Ένα πολύ βασικό κριτήριο είναι η κατοχή πτυχίου ψυχολογίας απο Ανωτατο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα. Μετά, μία άλλη δικλείδα ασφαλείας είναι η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Δυστυχώς δεν έχουν άδεια όλοι όσοι ονοματίζονται «Ψυχολόγοι» κι αυτό είναι ένα πρόβλημα στη χώρα μας. Τέλος, μετράει και η χημεία που αποκτάται ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο. Που σημαίνει ότι, εάν κάτι δεν μας αρέσει, πρέπει να αποχωρήσουμε. Μιλώ φυσικά για το συναίσθημα που έχεις όταν πρωτοσυναντάς έναν ειδικό, όχι για τις συνεδρίες που ενδεχομένως στην πορεία μπορεί να εμφανίσουν δυσμενή συναισθήματα. Τα δεύτερα είναι απολύτως φυσιολογικά να ανακύψουν και μάλιστα πιστοποιούν πως γίνεται θεραπεία.
Διάβασε κι αυτό: Δεν μπορείς να λέγεσαι ψυχολόγος εάν...
Η εχεμύθεια είναι σημαντική για να μπορέσει να ανοιχτεί ο θεραπευόμενος. Πότε μπορεί να γίνει άρση;
Ο θεραπευόμενος δεν θα ανοιχτεί, εάν δεν νιώσει εμπιστοσύνη. Θα περιμέναμε ποτέ από έναν γυναικολόγο να περιγράψει την σωματική κατάσταση στη διάρκεια μίας γέννας σε οποιονδήποτε άλλον; Είναι το ίδιο. Οι άνθρωποι των ιατρικών και παραϊατρικών επαγγελμάτων ασχολούνται με τη δυσάρεστη πλευρά της ανθρώπινης φύσης, συνεπώς, οποιοδήποτε μοίρασμα με άλλους θα ήταν ανήθικο, αντιδεοντολογικό και σίγουρα θα αντεδείκνυε την άσκηση του επαγγέλματος. Η άρση μπορεί να συμβεί κάτω απο ακραίες συνθήκες όπως μία εισαγγελική παραγγελία, ή απο τις δημόσιες αρχές. Η εξιχνίαση εγκλημάτων ή η πιθανή κακοποίηση ανηλίκων είναι όντως μία δικαιολογημένη αιτία να γινει άρση από τις αρμόδιες αρχές.
Μπορεί, παρόλα αυτά, ο θεραπευόμενος να πάει στον καλύτερο ψυχολόγο και να μην ταιριάζει μαζί του; Πιστεύετε στη χημεία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου;
Πιστεύω ΑΠΟΛΥΤΑ στη χημεία αυτήν! Η ψυχοθεραπεία είναι έρωτας, είναι συμβόλαιο ζωής, είναι παραδοχή, αποδοχή και εμπιστοσύνη! Η θεραπεία πρέπει να έχει άρωμα ενσυναίσθησης ανά πάσα στιγμή, να εκπέμπει σε συχνότητα ψυχής. Εάν δεν έχουμε χημεία, όλα τα πτυχία του κόσμου μετά δεν είναι αρκετα!
Είναι καλό να είναι ενημερωμένος ένας θεραπευόμενος για τα είδη ψυχοθεραπείας: συστημική, γνωσιακή, ψυχοδυναμική; Θεωρείτε ότι μια ενημέρωση θα τον κατευθύνει καλύτερα στο τι του ταιριάζει. Ή απλώς να αφεθεί στο είδος θεραπείας που εφαρμόζει το πρόσωπο που έχει επιλέξει να εμπιστευτεί.
Ο θεραπευτής έχει την ευθύνη να επιλέξει και να προτείνει στον θεραπευόμενο την προσέγγισή του, αν και πολλάκις βλέπω πως ο θεραπευτής έχει ήδη επιλέξει πριν καν γνωρίσει τον θεραπευόμενό του. Εγώ, προσωπικά, θεωρώ πως η ανθρώπινη ψυχή είναι μια παλέτα που σε κάθε περίπτωση ανοίγει διαφορετικά η βεντάλια των χρωμάτων στη θεραπεία. Δεν θα επέλεγα ποτέ μία προσέγγιση, θα ήμουν πάντα συνδυαστική και θα εφάρμοζα τη συνθετική ψυχοθεραπεία.
Ποιες είναι η προκλήσεις τις θεραπευτικής σχέσης με θεραπευτή του αντίθετου φύλου; Ή θεωρείται ότι δεν υπάρχει πρόκληση;
Στις θεραπείες αντίθετου φύλου ενέχει ο κίνδυνος της "ερωτικής μεταβίβασης". Δανείζομαι τον ψυχαναλυτικό όρο και εξηγούμαι: Η θεραπεία έχει μέσα της το στοιχείο της μεταβίβασης, ήτοι της αναβίωσης συναισθημάτων προς τον θεραπευτή που θα είχαμε ή που δεν είχαμε νιώσει προς τους γονείς μας ή προς κάποιο πολύ σημαντικό πρόσωπο για εμάς. Ο θεραπευτής ενσαρκώνει τον ρόλο εκείνου του προσώπου και προσπαθεί να "διορθώσει" την εμπειρία. Αυτό από μόνο του λέγεται μεταβίβαση. Εαν έχουμε θεραπεία ανάμεσα σε αντίθετα φύλα, ενδεχομένως να μπει μέσα στα συναισθήματα εκείνο της ερωτικής έλξης. Θέλω να ξέρει ο κόσμος πως η ερωτική μεταβίβαση είναι κυρίως θεραπευτικό εργαλείο και όποιος θεραπευτής δεν διαχειριστεί σωστά αυτή την ευαλωτότητα του θεραπευόμενου οφείλει να αποχωρήσει απο το σχήμα. Το λέω με πάσα βεβαιότητα, διότι ειναι πολύ τραυματικό για τον θεραπευόμενο να ματαιωθεί με λάθος τρόπο από μία τόσο ευαίσθητη φάση της θεραπείας. Θα ήταν ολέθριο!
Ποια άλλη πρόκληση στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας θεωρείται σημαντική;
Η πρόκληση αφορά κυρίως στην ειδικότητα. Για παράδειγμα, οι παιδοψυχολόγοι σχετίζονται με γονείς και οι γονείς δυσκολεύονται πολύ να αποδεχτούν τυχόν ιδιαιτερότητες των παιδιών τους. Σε πλαίσιο αμιγώς ενηλίκων, οι δυσκολίες είναι εστιασμένες στις ανάγκες τους υπό τη μορφή μίας ενήλικης και ταυτόχρονα ανήλικης ζωής. Εξηγώντας αυτό... Θέλω να πω ότι οι ενήλικες έχουν μία παιδική ηλικία να προτάξουν για θεραπεία και ταυτόχρονα την ενήλικη να οριοθετήσουν και να αναγνωρίσουν. Οι δυσκολίες εδώ βρίσκονται στην εμπιστοσύνη προς τον θεραπευτή αλλά και στην εξάρτηση από εκείνον που μέσα στα 17 χρόνια που εργάζομαι διαπιστώνω πως τελικά... Μερικοί θεραπευτές επιτρέπουν την εξάρτηση περισσότερο από όσο θα επιθυμούσα εγώ η ίδια. Είναι λεπτές κόκκινες γραμμές σε μία διελκυστίνδα: από τη μία η εμπιστοσύνη και από την άλλην η εξάρτηση. Θέλει προσοχή.
Διάβασε κι αυτό: Δήθεν ενωμένη οικογένεια η διαζύγιο;
Υπάρχουν πολλές ειδικότητες σήμερα που φαίνεται να έχουν το δικαιώμα καθοδήγησης. Οι life coach είναι ένα παράδειγμα. Σύμβουλοι αυτοβελτίωσης, σύμβουλοι ευεξίας, σύμβουλοι σχέσεων, σύμβουλοι καριέρας. Πιστεύετε ότι μπορεί να βοηθήσουν κάποιον με προβλήματα αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης, σχέσεων, καριέρας;
Θα μπορούσαν, αρκεί να έχουν οι ίδιοι οριοθετήσει και πλαισιώσει τον εαυτό τους και την ιδιότητά τους σωστά. Για παράδειγμα, ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας δεν έχει κάνει απαραίτητα πρακτική σε πανεπιστημιακή δομή μέσω κλινικών πρακτικών με αληθινούς ασθενείς. Αυτό είναι ένα πρόβλημα. Η εμπειρία στην ψυχολογία είναι το προσωπικό μας τσαλάκωμα και η αναμέτρηση με τον εαυτό μας σε θεραπευτικό πλαίσιο. Θα εμπιστευόμασταν ποτέ έναν πολιτικό μηχανικό να μας χτίσει ένα σπίτι, εάν ο ίδιος ζούσε σε ένα ερείπιο;
Ένας ψυχολόγος έχει τις γνώσεις να παραπέμψει στον ψυχίατρο, όταν αναγνωρίζει ότι ο θεραπευόμενός του έχει ψυχική νόσο που χρειάζεται ψυχιατρική υποστήριξη. Οι προαναφερθέντες σύμβουλοι θεωρείτε ότι έχουν την εκπαίδευση να αναγνωρισουν ότι ο πελάτης τους χρειάζεται κάτι παραπάνω από coaching; Μπορούν να αναγνωρίσουν κάποια υποβόσκουσα διαταραχή και να παραπέμψουν σε πιο εξειδικευμένη αντιμετώπιση;
Σαφώς και πρέπει να έχει γνώσεις που άπτονται της ψυχιατρικής. Δεν είναι τυχαίο που στο πανεπιστήμιο, ο κλάδος της ψυχολογίας έχει μέσα νευρολογία, ανατομία και ψυχοπαθολογία με διαταραχές προσωπικότητας της ψυχιατρικής. Αυτά είναι μερικά μόνο μαθήματα που εντάσσονται στη σπουδή της ψυχολογίας. Η Ψυχολογία είναι μία επιστήμη, δεν ειναι μία θεωρητική γνώση. Βασίζεται σε πειράματα και αληθινή έρευνα, με τεκμηρίωση και πολλές απαντήσεις σε γρίφους που καμία άλλη επιστήμη δεν έχει λύσει. Πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει πως οι ψυχολόγοι είναι επιστήμονες, δεν ειναι θεωρητικοί αναμεταδότες μίας ανθρώπινης συμπεριφοράς. Δεν περιγράφουν ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου σε ένα γήπεδο! Πολλοί μπερδεύονται, επειδή ο ψυχολόγος έχει το προφίλ εκείνου που μιλάει και δυστυχώς το εξισώνουν με μία απλή συζητηση και εκεί βρίσκεται η απαξίωση προς αυτό το επάγγελμα. Είναι εσφαλμένη αυτή η θεώρηση. Δεν είναι εύκολο να ξεκλειδώσεις τα αραχνιασμένα μπαούλα των ανθρώπων και φυσικά δεν μπορεί να γίνει αυτό μέσα απο μία απλή συζήτηση. Η θεραπεία έχει δομή, προετοιμασία και γνώση, αλλιώς είναι όντως μία ψευδεπίγραφη απόπειρα να παραχθεί ενδοπροσωπική πρόοδος.
Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα με τέτοιου είδους συμβουλευτική;
Το coaching έχει πολλά οφέλη, εάν το εισαγάγει ένας άνθρωπος με βάθος. Όπως είπα και πριν, όποια προσέγγιση κι αν επιλέξει ένας ειδικός, πρέπει ο ίδιος να βρίσκεται σε σχήμα θεραπείας και εποπτείας.Η επικινδυνότητα του επαγγελματος είναι να νομίζεις πως τα ξέρεις όλα, πώς δεν χρειάζεσαι εποπτεία ή καθοδήγηση από πουθενά. Ανεξαρτήτως coaching, συστημικής, ψυχαναλυτικής ή οποιασδήποτε άλλης προσέγγισης, πρέπει να πράττουμε όσα πιστεύουμε, αλλιώς να μην τα προάγουμε καθόλου.
Τι απαντάτε σε κάποιον που αντιμετωπίζει το δίλημμα να απευθυνθεί σε ψυχολόγο ή life coach;
Θα απαντούσα να απευθυνθεί σε ψυχολόγο και να ενημερωθείτε πρώτα για τις επιλογές του. Πρέπει να γνωρίζει ότι η συμβουλευτική οφείλει να βασίζεται σε γνώσεις ψυχολογίας μέσω μιας επίσημα αναγνωρισμένης επιστημονικής οδού.Δεν θα ήθελα να αμαυρωθεί η προσέγγιση των life coaches, θα ήταν άδικο. Εντούτοις, θα προτιμούσα να ξεκινήσω το ταξίδι της αυτογνωσίας με ψυχολόγο.
Διάβασε ακόμα: Χωρισμένοι άνδρες. Γιατί η θλίψη τους είναι εντονότερη;
Η Χριστίνα Μπογιατζή γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα και είναι Αναπτυξιακή Ψυχολόγος (Παιδοψυχολόγος) και Λογοπαθολόγος. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Νεας Υόρκης (N.Y.U.) στις Η.Π.Α. και απο το 2003, εργάζεται σε ιδιωτικό γραφείο Νοτίων Προαστίων ασκώντας Συμβουλευτική Γονέων, Ψυχοθεραπεία, ομαδική -ατομική- και Λογοθεραπεία σε παιδιά και ενήλικες. Είναι Υπ. Διδάκτωρ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μελετώντας το θέμα του προεφηβικού ναρκισσισμού. Διδασκει στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών την Ψυχολογία και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Το άγαλμα, το φάντασμα και το Πρόσωπο». Αρθρογραφεί σε ψηφιακές εφημερίδες και περιοδικά καθώς και πραγματοποιεί σεμινάρια για γονείς μέσω της Σχολής Γονέων του Δήμου Γλυφάδας. Τέλος, βρίσκεται σε εθελοντικές Αποστολές με το ίδρυμα Σταυρος Νιάρχος.
Σχετικά άρθρα
