Γιατί οι φροντιστές ασθενών με Αλτσχάιμερ περνούν δύσκολα

Kαι να ξεκινήσουμε λέγοντας αυτό: Φροντιστής ατόμου με νόσο Alzheimer δεν είναι μόνο το άτομο που προσλαμβάνεις για κάποιες ώρες για να προσέχει τη μαμά σου που έχει Alzheimer. Φροντιστής είναι και ο μπαμπάς σου που ζει μαζί της και την προσέχει όλη μέρα κι όλη νύχτα και χρειάζεται να απαντήσει στις επαναλμβανόμενες ίδιες ερωτήσεις της.  Ή ακόμα κι εσύ που προσπαθείς να φροντίσεις τον στενό συγγενή σου με Alzheimer έχοντας την διαρκή έγνοια για την επίβλεψη της νόσου από κοντά ή από μακριά. Σε κάθε περίπτωση είναι κάτι δύσκολο. 

Γι’ αυτό η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών εκπόνησε μία μελέτη, με σκοπό τη διερεύνηση της επίδρασης του παρατεταμένου εγκλεισμού λόγω πανδημίας COVID-19 στις ζωές όχι μόνο των ασθενών με άνοια αλλά και των οικογενειών τους.

Διάβασε επίσης γιατί οι ασθενείς με Alzheimer έχουν διπλάσιο κίνδυνο νόσησης από COVID-19.

Συνολικά 339 φροντιστές ατόμων με άνοια απάντησαν σε διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης των ατόμων που φροντίζουν, εξαιτίας της μακράς απομόνωσης και την επιβάρυνση, που βιώνουν οι ίδιοι στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μέρος της μελέτης ήταν η διερεύνηση της διαφοράς της επίδρασης του εγκλεισμού κατά τη δεύτερη περίοδο απομόνωσης (lockdown) σε σχέση με την πρώτη.

Η έρευνα διεξήχθη από Νοέμβριο 2020 έως Απρίλιο 2021. Οι περισσότεροι φροντιστές που συμμετείχαν ήταν γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 53 έτη. Τα άτομα με άνοια ήταν επίσης ως επί το πλείστον γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 81 έτη.

Επιδείνωση και των ασθενών και των φροντιστών

Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, το 86% των ατόμων με άνοια εμφάνισαν στατιστικά σημαντική συνολική επιδείνωση της κατάστασής τους, εξαιτίας της μακράς περιόδου απομόνωσης, που επέφερε η πανδημία COVID-19. Οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η ικανότητα επικοινωνίας, η διάθεση και η κινητικότητα των ασθενών.

Όσον αφορά στους φροντιστές, σημειώθηκε επιδείνωση τόσο ως προς το σωματικό φορτίο τους όσο και ως προς το ψυχολογικό φορτίο Πιο συγκεκριμένα 85% από αυτούς εξέφρασαν ότι ένιωθαν πιο βαρύ το σωματικό φορτίο λόγω της φροντίδας του ασθενή και 90% ένιωθαν ψυχική καταπόνηση. Σχετικά με τη διαφορά της επίδρασης των δύο περιόδων απομόνωσης, το 57,4% ανέφερε μεγαλύτερη επιδείνωση κατά το δεύτερο lockdown.

Γιατί όμως;

Είναι γνωστό ότι τα άτομα με προβλήματα μνήμης και άνοια είναι εξαιρετικά ευάλωτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εμφανίζοντας ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο για νόσηση και αυξημένη θνητότητα,  αφού δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν μέτρα υγιεινής και προφύλαξης.

Επιπλέον όμως μειωμένη δυνατότητα επικοινωνίας με τους οικείους, η διατάραξη της καθημερινής ρουτίνας και η αδυναμία εξόδου προκαλούν εκνευρισμό, ευερεθιστότητα, σωματική δυσφορία, με αποτέλεσμα η φροντίδα τους, ιατρική και κοινωνική, να γίνεται ιδιαίτερα προβληματική.

Όσον αφορά στους φροντιστές φαίνεται ότι έχουν επωμιστεί μεγαλύτερα  βάρη ειδικά λόγω της αναστολής λειτουργίας κέντρων εξειδικευμένης φροντίδας και περιορισμού της πρόσβασης σε δομές. Επίσης ένας απορρυθμισμένος ασθενείς επιβαρύνει πάντα σε μεγαλύτερο βαθμό ψυχολογικά τον φροντιστή του.

Γραμμή βοήθειας

Καθώς η πανδημία λόγω COVID-19 συνεχίζεται, η συνεργασία των ειδικών υγείας, της κοινότητας και των πολιτικών φορέων, για οργάνωση άμεσης και πρακτικής βοήθειας σε άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας, της Περιφέρειας Αττικής και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών έθεσε σε λειτουργία τη Γραμμή Βοήθειας για την Άνοια 1102. Η γραμμή πλαισιώνεται από εξειδικευμένους σύμβουλους / επαγγελματίες υγείας, γιατρούς νευρολόγους και ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, που παρέχουν άμεσα ενημέρωση, καθοδήγηση, συμβουλές και διασύνδεση.

Οι υπηρεσίες της Γραμμής Βοήθειας 1102 είναι για:

-Ενημέρωση για την άνοια και στρατηγικές πρόληψης

-Ενημέρωση για διαθέσιμες υπηρεσίες και προγράμματα για άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους

-Πρακτικές συμβουλές φροντίδας σε φροντιστές ατόμων με άνοια

-Συμβουλές αντιμετώπισης κρίσεων και διαταραχών συμπεριφοράς σε άτομα με άνοια

-Διασύνδεση με τις οργανώσεις Alzheimer που λειτουργούν στην Ελλάδα

-Δικτύωση με τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς για την Άνοια που λειτουργούν σε συνεργασία με το ΕΔΔΥΠΠΥ σε όλη την Ελλάδα

-Ενημέρωση επαγγελματιών υγείας σε θέματα σχετικά με την άνοια

-Ενημέρωση για τις υπηρεσίες των Δήμων, των Κέντρων Υγείας, των ιδιωτικών και δημόσιων Νοσοκομείων και γενικότερα των φορέων που ασχολούνται με την τρίτη ηλικία και την άνοια.

Διάβασε επίσης: Πώς το άγχος και η κατάθλιψη επισπεύουν το Alzheimer