H σιωπή δεν είναι (πάντα) χρυσός.

3
'

Σίγουρα θα έχεις ακούσει τη έκφραση «Η σιωπή είναι χρυσός». Ισχύει, όμως, αυτό; Και αν ναι σε τι βαθμό; Ή μήπως τελικά η σιωπή σε κάποιες περιπτώσεις δεν είναι η καλύτερη επιλογή ως τρόπος αντίδρασης;

Γιατί κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να σωπαίνουν

Παρόλο που η σιωπή έχει συσχετιστεί με την αρετή και τη σοφία, είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι δεν είναι λύση για όλα. Ίσα ίσα μπορεί να αποβεί άκρως λανθασμένη επιλογή αντίδρασης αν δεν την χρησιμοποιήσεις σωστά, γιατί η σιωπή δεν είναι για όλες τις περιστάσεις.  

Κάποιοι  άνθρωποι σωπαίνουν επειδή φοβούνται, άλλοι επειδή τους συμφέρει,  άλλοι πάλι επειδή δεν έχουν μάθει να μιλούν και άλλοι επειδή δεν θέλουν να πάρουν την ευθύνη των λεγομένων τους. Κι όμως, θα πρέπει να μάθεις ότι η σιωπή, αν χρησιμοποιηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο συνίσταται και στις λάθος περιπτώσεις αρχίζει να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Πιέζει συναισθήματα, καταστρέφει σχέσεις, φθείρει ανθρώπους. Αν και η σιωπή είναι αθόρυβη, πολλές φορές τα προβλήματα που δημιουργεί είναι πολύ θορυβώδη και τις περισσότερες φορές είναι πολύ δύσκολο να  διορθώσεις τις συνέπειες αυτών.

Στην πραγματικότητα, επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζεις και να κρίνεις σωστά πότε πρέπει να την χρησιμοποιείς και πότε όχι.

Τι να θυμάσαι κάθε φορά που επιλέγεις τη σιωπή

Ότι είναι πολύ δύσκολο ως και ακατόρθωτο να μεταφράσει κάποιος τη σιωπή. Έχει τόσες διαφορετικές αποχρώσεις κάθε φορά, που υπάρχει πολύ σημαντικός κίνδυνος να δοθούν λάθος μηνύματα. Από την άλλη, δεν υπάρχει κάτι πιο άμεσο από τη φωνή και τα λόγια. Επίλεξε, λοιπόν, να μιλήσεις άμεσα αντί να παραμείνεις στη σιωπή σου, με τον κίνδυνο να παρερμηνευτεί η στάση σου. Να θυμάσαι ότι επιλέγω να μην σιωπήσω δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται να βάλεις τις φωνές. Ακόμα και σε περιπτώσεις που νιώθεις ότι σε αδικούν το σοφότερο είναι να μιλήσεις ήρεμα. Μην πολώνεσαι επομένως στα δύο άκρα. Ή φωνάζω και ωρύομαι ή δεν μιλώ καθόλου. Υπάρχει και η μέση λύση. Να εκφράσεις την άποψη σου ή να κάνεις το σχόλιο σου ήρεμα και ευγενικά. 

Μάθε να αντιδράς

Η σιωπή βέβαια είναι   κι αυτή ένας τρόπος αντίδρασης. Όμως τις περισσότερες φορές είναι προτιμότερο να αντιδράς και να μιλάς σε οτιδήποτε σε θίγει  και υπερβαίνει τις δικές σου επιθυμίες και τα δικά σου όρια. Μιλώντας με λόγια θα πεις αυτά που θες και θα ακουστείς. Μέσα από τα λόγια, θα καταφέρεις να υπερασπιστείς τον εαυτό σου και να επιχειρηματολογήσεις πάνω στις απόψεις σου. Μην ξεχνάς ότι η ομιλία είναι το βασικότερο μέσο επικοινωνίας. Αν δε μιλήσεις και δεν εκφραστείς, δε θα ακουστείς και δε θα μπορέσεις ούτε τα προβλήματα σου να λύσεις, ούτε ουσιαστικές σχέσεις να δημιουργήσεις με τους γύρω σου, ούτε να πας μπροστά.  

Βρες την ιδανική ισορροπία

Η σιωπή δεν είναι κάτι που χρειάζεται να αποφεύγεις βέβαια σε όλες τις περιπτώσεις. Απλά πρέπει να μάθεις να κρίνεις και να αποφασίζεις πότε είναι καλύτερο να μιλάς και πότε να προτιμάς να μένεις σιωπηλός. Προσπάθησε να κατανοήσεις ότι η σιωπή είναι για περιορισμένη χρήση διότι μπορεί να συνηθίσεις αυτή την κατάσταση και να στρέφεσαι σε αυτή ακόμα κι όταν δε θα έπρεπε.  Μην ξεχνάς ότι εσύ έχεις το χειριστήριο της έντασης σου. Χρησιμοποίησε το όσο πιο σωστά μπορείς, ώστε να επιλύεις τα προβλήματα σου και να επικοινωνείς καλύτερα με τους γύρω σου. 
 

Χρήστος Θεοδωρόπουλος

Κοινωνιολόγος MSc- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Ο Χρήστος Θεοδωρόπουλος  σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Είναι πιστοποιημένος σύμβουλος από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου μέσα από την εξειδίκευση του στη συμβουλευτική & στο Life coaching και έχει εκπαιδευτεί στη γνωσιακή – συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT) από το ίδιο πανεπιστήμιο. Επιπλέον, έχει ασχοληθεί με το business coaching και το mentoring μέσα από τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πολυτεχνείο Κρήτης με θέμα «Κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη» με ειδίκευση στις συγκρούσεις στο χώρο εργασίας και στη διοίκηση ολικής ποιότητας. Είναι κάτοχος παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας από την ΑΣΠΑΙΤΕ. Επίσης, έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε ομιλίες για θέματα συμβουλευτικής. Έχει εκπαιδευτεί σε θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, επικοινωνίας και εξυπηρέτησης πελατών καθώς και σε ζητήματα οργάνωσης χρόνου. Είναι μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων. Αρθρογραφεί σε διάφορα sites, περιοδικά αλλά και εφημερίδες.