Το σώμα έχει μνήμη: Μύθος ή πραγματικότητα;

Την φράση «το σώμα θυμάται» την ακούμε πολύ συχνά τόσο από ασκούμενους, με ελάχιστη προπονητική εμπειρία, όσο και από καταξιωμένους αθλητές. Έχει πράγματι το σώμα προπονητική μνήμη; Ξέρουμε σίγουρα τι σημαίνει αυτό; Και αν ναι, ποιοι μηχανισμοί είναι αυτοί που ευθύνονται για την αποθήκευση των συγκεκριμένων πληροφοριών;

Πως η μακροπρόθεσμη μνήμη αποθηκεύει την άσκηση

Η μακροπρόθεσμη μνήμη αποθηκεύει σημαντικές πληροφορίες που μπορεί να είναι χρήσιμές στο μέλλον. Όχι μόνο τις καταγράφει αλλά και τις διατηρεί.

Ένα είδος μακροπρόθεσμης μνήμης, είναι η διαδικαστική μνήμη και απαντάει στο πως μπορούμε να κάνουμε κάποιες διαδικασίες, δηλαδή στο πως να τις αποκτήσουμε και να τις αυτοματοποιήσουμε, συνήθως ασυνείδητα. Όταν είναι απαραίτητο, η διαδικαστική μνήμη αναλαμβάνει να εκτελέσει διαδικασίες που απαιτούνται, τόσο γνωστικές, όσο και κινητικές δεξιότητες. Ένα παράδειγμα είναι το δέσιμο των κορδονιών, η τεχνική στα squats, η οδήγηση, η ικανότητα να κάνουμε ποδήλατο ή η ταχεία πληκτρολόγηση στον Η/Υ.

Η διαδικαστική μνήμη δημιουργείται μέσω της επανάληψης μιας διαδικασίας, έως ότου το νευρικό σύστημα μπορέσει να πράξει αυτόματα τη συγκεκριμένη διαδικασία. Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κάθε κινητικής ή γνωστικής δεξιότητας.

Η μνήμη των σκελετικών μυών

Μελέτη ανασκόπησης του Kristian Gundersen το 2016 στο Journal of Experimental Biology, αναφέρει ότι σε περιόδους αποπροπόνησης, ο μυϊκός ιστός ατροφεί μέσω του μηχανισμού της απόπτωσης. Ωστόσο, οι πυρήνες των μυϊκών κυττάρων σε σώματα που έχουν γυμναστεί φαίνεται να προστατεύονται από αυτόν τον μηχανισμό, χωρίς να χάνουν τον αριθμό τους, όπως συμβαίνει σε άλλους ιστούς.

Όταν αυτός ο ατροφικός ιστός δεχτεί ξανά προπονητικό ερέθισμα υπερφόρτωσης, θα επανέλθει γρήγορα στα προηγούμενα επίπεδα δύναμης και υπερτροφίας. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι η μυϊκή μνήμη διαρκεί από 15 χρόνια, μέχρι και μόνιμα.

Ένα ενδιαφέρον πείραμα

Η θεωρία υποστηρίχθηκε και από τον Ingrid Egner και τους συνεργάτες του, προγενέστερα, το 2013. Χορήγησε τεστοστερόνη για 14 μέρες σε θηλυκά ποντίκια, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατά 66% το πάχος των μυών τους. Ακολούθησαν 3 εβδομάδες αποχής από την φαρμακοδιέγερση και το πάχος των μυών επανήλθε στα προγενέστερα επίπεδα. Ακολούθησαν 6 ημέρες προπόνησης υπερφόρτωσης, όπου το πάχος των μυών αυξήθηκε κατά 31%, σε αντίθεση με ποντίκια που υπέστησαν την ίδια υπερφόρτωση χωρίς προηγουμένως να έχουν εκτεθεί σε θεραπεία με στεροειδή αναβολικά και στα οποία η μυϊκή μάζα δεν αυξήθηκε.

Τα αποτελέσματα της έρευνας υποστήριξαν την θεωρία, που συνδέει τη μυϊκή μνήμη με τον αυξημένο πάχος των μυών.

Επομένως δεν είναι καθόλου μύθος, ότι το σώμα θυμάται. Από την νεαρή κιόλας ηλικία ξεκινάει να αναπτύσσεται ο μηχανισμός της μυϊκής μνήμης, οπότε φερθείτε στους μύες σας καλά για να σας το ανταποδώσουν με τη σειρά τους αργότερα.