COVID-19 και Παιδιά με Συγγενείς Καρδιοπάθειες. Όσα πρέπει να ξέρεις και να προσέξεις

Κύριε Σαρρή, τα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες συγκαταλέγονται στις ευπαθείς ομάδες. Πόσο πρέπει να ανησυχούν οι γονείς και τι μέτρα προστασίας πρέπει να ακολουθήσουν; 

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, παγκοσμίως, έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά νοσούν βέβαια και αυτά από τον κορονοϊό covid19, αλλά πολύ σπανιότερα νοσούν σοβαρά. Η βαριά νόσος και η θνητότητα εμφανίζεται σε αυξανόμενα ποσοστά στις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι ηλικιωμένοι σαφώς κινδυνεύουν περισσότερο. Βέβαια, κάθε ηλικιακή ομάδα συμπεριλαμβάνει κατηγορίες ανθρώπων με διάφορους υποκείμενους παράγοντες κινδύνου, όπως είναι η φαρμακολογική ανοσοκαταστολή σε ρευματοπαθείς,  η πνευμονοπάθεια π.χ. λόγω καπνίσματος, ο διαβήτης, η υπέρταση, και άλλα καρδιολογικά προβλήματα. Οι άνθρωποι αυτοί ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, κινδυνεύουν δηλαδή περισσότερο από ομηλίκους που δεν έχουν τέτοια υποκείμενα προβλήματα.  Φυσικά, αυτοί οι παράγοντες κινδύνου πιθανότατα δεν επιδρούν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, αφού για παράδειγμα οι ηλικιωμένοι πάσχουν συχνότερα από τα νοσήματα που αναφέραμε. Με αυτό το σκεπτικό και τα παιδιά με σημαντικά καρδιολογικά προβλήματα συμπεριλαμβάνονται στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες.

Όμως, είναι αυτονόητο ότι σε κάθε κατηγορία ασθενών υψηλού κινδύνου, σαφώς υπάρχει κάποια διαστρωμάτωση. Για παράδειγμα, δεν έχουν όλοι οι ενήλικες με καρδιολογικά προβλήματα τον ίδιο κίνδυνο απέναντι στον ιό. Ο ασθενής με βαρύ ιστορικό εμφραγμάτων, εξασθενημένη καρδιά και συμπτωματική καρδιακή ανεπάρκεια κινδυνεύει πολύ περισσότερο από κάποιον με απλή ήπια υπέρταση και φυσιολογική καρδιακή λειτουργία. Ο καθένας ανάλογα με τη σοβαρότητα της υποκείμενης νόσου του έχει εν δυνάμει διαφορετική ανταπόκριση στον ιό. Το ίδιο λοιπόν ισχύει και για τα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες. Κάποιες κατηγορίες παιδιών, με βαρύτερες παθήσεις, πιστεύουμε ότι θα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αν προσβληθούν από τον κορωνοϊό. Έτσι, στο ένα άκρο του φάσματος, παιδιά με σύμπλοκες καρδιοπάθειες, κυάνωση, μονήρη κοιλία, προηγούμενη εγχείρηση τύπου Fontan, ή αυτά με μεγάλη πνευμονική υπερκυκλοφορία, πιστεύουμε ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Στην άλλη πλευρά του φάσματος, παιδιά με ήπιες παθήσεις ή αυτά που έχουν θεραπευτεί χειρουργικά, π.χ. με μια θεραπευμένη μεσοκολπική η μεσοκοιλιακή επικοινωνία, έχουν λογικά τον ίδιο περίπου κίνδυνο με τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας τους, δηλαδή πολύ χαμηλό. Άρα, η γενική οδηγία είναι ότι θεωρούμε τα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες ως ανήκοντα σε ευπαθή ομάδα σε σχέση με την πανδημία αυτή, σημειώνοντας όμως ότι η κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα στις συγγενείς καρδιοπάθειες, αλλά και σε κάθε υποκείμενο νόσημα, έχει διαφορετική επικινδυνότητα και αντιμετώπιση. 

Συνοψίζοντας, οι γονείς μπορούν να κρατήσουν τα εξής: Τα παιδιά γενικά δεν κινδυνεύουν τόσο από βαριά νόσο αν προσβληθούν απο κορωνοϊό όσο οι ενήλικες, τα παιδιά με καρδιολογικά προβλήματα έχουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν, και αυτά που έχουν πιο βαριές καρδιοπάθειες περισσότερο σε σχέση με εκείνα που έχουν λιγότερο σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα. 

Υπάρχουν κάποιες κατηγορίες παιδιών με συγγενείς καρδιοπάθειες που είναι πιο ευάλωτες στον νέο κορονοϊό; 

Αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες και λοίμωξη με Covid19 δεν υπάρχουν ακόμη. Ο ιός είναι καινούργιος, ο αριθμός των περιστατικών με συγγενείς καρδιοπάθειες που έχουν νοσήσει παγκοσμίως είναι σχετικά μικρός, και συνεπώς δεν έχουμε επιστημονική τεκμηρίωση  για το ποιες υποκατηγορίες συγγενών καρδιοπαθειών είναι πιο ευάλωτες από άλλες. Η Ευρωπαϊκή Παιδοκαρδιοχειρουργική Εταιρεία, σε συνεργασία και με άλλες διεθνείς επιστημονικές εταιρείες, έχει σε εξέλιξη μια ερευνητική διαδικασία συλλογής συγκεκριμένων στοιχείων ούτως ώστε να έχουμε επιστημονική  καταγραφή και ανάλυση για το ποια παιδιά με καρδιοπάθειες νοσούν, αλλά και αν και με ποιο τρόπο ενδεχομένως επηρεάζονται σε βάθος χρόνου. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της ερευνητικής αυτής προσπάθειας είναι σχετικά καθησυχαστικά, αφού δείχνουν ότι οι περιπτώσεις βαριάς νόσου σε παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες είναι λίγα παγκοσμίως.  Όμως, έχουν αναφερθεί και παιδιά που έχουν νοσήσει βαρύτατα και με καρδιακές επιπλοκές. Με την πάροδο του χρόνου και συσσώρευση περιστατικών, θα δοθούν απαντήσεις σε πολλά σχετικά ερωτήματα. 

Πάντως, σαν γενική τοποθέτηση, οφείλουμε να πούμε ότι, παρότι σε ένα γενικό πλαίσιο τα παιδιά δεν αρρωσταίνουν βαριά, τα παιδιά με καρδιολογικά προβλήματα συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία των ατόμων υψηλού κινδύνου.  Οι γονείς τους δεν πρέπει να εφησυχάζουν αλλά να εφαρμόζουν όλα τα μέτρα πρόληψης και προστασίας που συστήνονται  από το Υπουργείο.

Τα παιδιά με διορθωμένες συγγενείς καρδιοπάθειες συγκαταλέγονται επίσης στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού; Είναι πιο “ευαίσθητα” αν νοσήσουν; 

Όπως προανέφερα, αν σε ένα παιδί με συγγενή καρδιοπάθεια το πρόβλημα έχει διορθωθεί εντελώς, πιστεύουμε ότι μάλλον δεν διαφέρει σε κίνδυνο από ένα άλλο παιδί που ποτέ δεν είχε τίποτα. Αλλά σαφώς και εδώ υπάρχει η διαστρωμάτωση και η κατά περίπτωση οδηγία. Πολλά παιδιά με καρδιολογικό ιστορικό πιστεύω ότι δεν κινδυνεύουν περισσότερο από ένα φυσιολογικό παιδί, κάποια όμως μπορεί να κινδυνεύουν πολύ περισσότερο ακόμα και από άτομα μεγάλης ηλικίας.

Τα παιδιά με σοβαρές υποκείμενες συγγενείς καρδιοπάθειες, που όπως είπατε είναι σε ομάδα υψηλού κινδύνου, πρέπει να εμβολιαστούν;

Είναι ασφαλώς επιθυμητό να εμβολιαστούν αυτά τα παιδιά κατά προτεραιότητα, όπως και άλλα άτομα «υψηλού κινδύνου».  Όμως, προς το παρόν, τα διαθέσιμα εμβόλια δεν έχουν δοκιμαστεί και δεν έχουν έγκριση χρήσης σε παιδιά.  Ελπίζουμε ότι αυτό το κενό θα καλυφθεί καθώς εμβόλια συνεχώς αναπτύσσονται, δοκιμάζονται, και ελέγχονται..