Θρόμβωση και καρκίνος: Πώς σχετίζονται;

H φλεβική θρομβοεμβολή είναι μια συχνή επιπλοκή σε ασθενείς με καρκίνο. Μάλιστα  οι ασθενείς με καρκίνο διατρέχουν 4-6,5 φορές  υψηλότερο κίνδυνο από τον γενικό πληθυσμό να αναπτύξουν σοβαρή θρόμβωση

Τί είναι η φλεβική θρομβοεμβολή;

«Η φλεβική θρομβοεμβολή (ΦΘΕ) είναι μια σοβαρή επιπλοκή σε ασθενείς με νεοπλασματικά νοσήματα» λέει ο κος Αλ. Τσελέπης, Καθηγητής Βιοχημείας-Κλινικής Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Πρόεδρος του ΙΜΕΘΑ. Αποτελεί δε μια συχνή αιτία θανάτου των ασθενών αυτών, η οποία μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί. Πολλές φορές όμως ο κίνδυνος θρόμβωσης δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τους θεράποντες ιατρούς. Κρίνεται απαραίτητη η ανάληψη δράσης για την όσο το δυνατόν ευρύτερη γνωστοποίηση του παραπάνω κινδύνου καθώς και των οδηγιών για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ΦΘΕ σε ασθενείς με καρκίνο. 

Μάθε περισσότερα: AstraZeneca: Πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα θρομβώσεων;

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Ο κίνδυνος εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολής (ΦΘΕ) εμφανίζεται υψηλότερος σε ασθενείς με καρκίνο προχωρημένου σταδίου. Η θρόμβωση μπορεί να καθυστερήσει την αγωγή για τον καρκίνο, να επιβαρύνει την εξέλιξη και την πρόγνωση του καρκίνου και κατά συνέπεια να αυξήσει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η θρόμβωση που σχετίζεται με τον καρκίνο μπορεί να προληφθεί ή να διαγνωσθεί έγκαιρα.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Παρά το γεγονός ότι δεν είναι γνωστοί όλοι οι παράγοντες κινδύνου, τρεις θεωρούνται οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητά να αναπτύξει ένας ογκολογικός ασθενής φλεβική θρόμβωση:

• ο τύπος καρκίνου με τον οποίο έχει διαγνωστεί
• ο τρόπος αντιμετώπισης του και
• παράγοντες που σχετίζονται με τον ίδιο τον ασθενή όπως πχ ατομικό ιστορικό, σωματικό βάρος, κάπνισμα κοκ.

Είναι σημαντικό, αφενός οι ασθενείς να ενημερώνονται για τα συμπτώματα της θρόμβωσης και αφετέρου οι ογκολόγοι να αξιολογούν εξατομικευμένα τον κάθε ασθενή, εκτιμώντας τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβωσης ο οποίος θα πρέπει να επαναξιολογείται κατά την πορεία της νόσου.

Εικόνα

Τι θεραπείες υπάρχουν;

Σήμερα, η συνολική προοπτική επιβίωσης των ογκολογικών ασθενών έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με την αντίστοιχη προ 30ετίας και η ποιότητα ζωής τους έχει βελτιωθεί σημαντικά. Ωστόσο, 1 στους 10 ασθενείς με καρκίνο που ξεκινά ή βρίσκεται σε αντικαρκινική θεραπεία θα νοσήσει από φλεβική θρόμβωση (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση των κάτω άκρων ή πνευμονική εμβολή). 

Η αντιπηκτική θεραπεία στους ασθενείς με καρκίνο είναι μια δύσκολη διαδικασία, που απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και παρακολούθηση. Επίσης, η φλεβική θρόμβωση ή η αιμορραγία κατά την αντιπηκτική θεραπεία γίνεται αιτία τροποποίησης του προγράμματος της αντικαρκινικής θεραπείας και, όπως καταλαβαίνετε, αυτές οι αλλαγές δεν είναι άμοιρες αρνητικών επιπτώσεων στη θεραπεία του καρκίνους. 

Γίνεται αντιληπτό ότι η πρόληψη και θεραπεία της θρόμβωσης στους ασθενείς με καρκίνο είναι μέρος της συνολικής πολιτικής που στοχεύει στην ελάττωση της θνητότητας των ασθενών και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Άρα χρειάζονται εξειδικευμένες δομές και δίκτυα γιατρών και νοσηλευτών ώστε να αυξηθεί η εγρήγορση για τον κίνδυνο της θρόμβωσης που σχετίζεται με τον καρκίνο, να εφαρμόζεται ασφαλής και αποτελεσματική θρομβοπροφύλαξη και θεραπεία στους ασθενείς που βρίσκονται σε κίνδυνο, χωρίς να επιβαρύνεται το πρόγραμμα της αντικαρκινικής θεραπείας, των χειρουργικών επεμβάσεων αλλά και η ψυχολογία των ασθενών. Για την ανάπτυξη ενός τέτοιου προγράμματος χρειάζεται να ενεργοποιηθούν και να συνεργαστούν διαφορετικές ειδικότητες επιστημόνων αλλά και οι ασθενείς μέσω των συλλόγων τους. 

Τόσο οι καρδιολογικές όσο και οι ογκολογικές κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη χορήγηση προφυλακτικής αγωγής με αντιπηκτικά για συγκεκριμένες ομάδες καρκινοπαθών. Η θρομβοπροφύλαξη συνιστάται για τους περισσότερους νοσηλευόμενους καρκινοπαθείς και για πολλούς εξωτερικούς καρκινοπαθείς που βρίσκονται στο στάδιο της χημειοθεραπείας και εμφανίζουν και άλλους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης ΦΘΕ. Η αντιπηκτική θεραπεία στους ασθενείς με καρκίνο είναι μια δύσκολη διαδικασία, που απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και παρακολούθηση. Επίσης, η φλεβική θρόμβωση ή η αιμορραγία κατά την αντιπηκτική θεραπεία γίνεται αιτία τροποποίησης του προγράμματος της αντικαρκινικής θεραπείας και, όπως καταλαβαίνετε, αυτές οι αλλαγές δεν είναι άμοιρες αρνητικών επιπτώσεων στη θεραπεία του καρκίνου, διευκρίνισε ο Καθηγητής. 

Τα καλά νέα σύμφωνα με τον κο Μίλτο Ματσάγκα, Καθηγητή Αγγειοχειρουργικής  Παν. Θεσσαλίας και Αντιπρόεδρο του ΙΜΕΘΑ, είναι ότι η θρόμβωση μπορεί να θεραπευθεί αλλά το σημαντικότερο, να προληφθεί!

Τόσο οι καρδιολογικές όσο και οι ογκολογικές κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη χορήγηση προφυλακτικής αγωγής με αντιπηκτικά για συγκεκριμένες ομάδες καρκινοπαθών. Η  θρομβοπροφύλαξη συνιστάται για τους περισσότερους νοσηλευόμενους καρκινοπαθείς και για πολλούς εξωτερικούς καρκινοπαθείς που βρίσκονται στο στάδιο της χημειοθεραπείας και εμφανίζουν και άλλους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης ΦΘΕ.

Η θεραπεία της θρόμβωσης σε ασθενείς με καρκίνο στοχεύει στη μείωση της θνητότητας και της νοσηρότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Την τελευταία δεκαετία υπάρχουν περισσότερες θεραπευτικές επιλογές καθώς τα νέα αντιπηκτικά από του στόματος φάρμακα αποδείχτηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά τόσο για την αντιμετώπιση όσο και για την πρόληψη της θρόμβωσης που σχετίζεται με τον καρκίνο. Έτσι μαζί με τα ήδη χρησιμοποιούμενα αντιπηκτικά που χορηγούνται με υποδόριες ενέσεις, αυξήθηκαν οι θεραπευτικές επιλογές για την θρόμβωση ή η πρόληψη στους καρκινοπαθείς.

Εικόνα

Τί πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς;

Θα πρέπει  να λαμβάνονται υπόψη οι  πιθανές αλληλεπιδράσεις του αντιπηκτικού φαρμάκου με τη χημειοθεραπεία ή άλλα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής  καθώς και η ύπαρξη νεφρικής ή ηπατικής ανεπάρκειας , αφού τα διάφορα αντιπηκτικά φάρμακα αποβάλλονται μέσω των νεφρών ή μεταβολίζονται στο ήπαρ. Η δυνατότητα εύκολης μετάβασης από την μία κατηγορία φαρμάκων στην άλλη, επιτρέπει την προσαρμογή της αντιπηκτικής αγωγής ανάλογα με το προφίλ του κάθε ασθενούς, αλλά και το στάδιο της νόσου του. Είναι πολύ σημαντικό οι ογκολογικοί ασθενείς να γνωρίζουν τους κινδύνους που κρύβει η ιδιαίτερη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οργανισμός τους, αλλά και ότι η σωστή διάγνωση και η έγκαιρη χορήγηση προληπτικής αγωγής μπορεί να μειώσει δραματικά την πιθανότητα δυσάρεστων επιπτώσεων στην υγεία τους.
 

Σχετικά με το Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή (Ι.Μ.Ε.Θ.Α)  

Το Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή  (Ι.Μ.Ε.Θ.Α) είναι ο μοναδικός επιστημονικός φορέας στην Ελλάδα με αντικείμενο  αποκλειστικά την Θρόμβωση η οποία αφορά σε ένα ευρύ φάσμα ιατρικών ειδικοτήτων. Σκοπός του Ινστιτούτου είναι η προαγωγή της έρευνας και της εκπαίδευσης καθώς και της διαρκούς ενημέρωσης σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της θρόμβωσης και της αντιθρομβωτικής αγωγής, η διαμόρφωση των κανόνων χρήσης των αντιθρομβωτικών φαρμάκων και η εκπόνηση και ο συντονισμός ερευνητικών προγραμμάτων σχετικών με τη θρόμβωση και την αντιθρομβωτική αγωγή. Επισκέψου την ιστοσελίδα του: www.imetha.gr

Με πληροφορίες από τη συνέντευξη τύπου του Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Θρόμβωσης στην οποία συμμετέχουν 19 Επιστημονικές Εταιρείες και έχει  την Αρωγή και Στήριξη του Υπουργείου Υγείας.   

Διάβασε ακόμη: Αυτό το ήξερες για τον καρκίνο του μαστού;