Αναστασία-Γεωργία Πίππα: Mια ακόμα γυναίκα επιστήμονας βραβεύτηκε

Tα νανοφάρμακα λόγω του μικρού τους μεγέθους έχου τη δυνατότητα να κατευθύνονται μόνο στον πάσχοντα ιστρό ή όργανα μειώνοντας έτσι τις ανεπυθίμητες ενέργειες. Σε ασθένειες όπως ο καρκίνος μπορεί να αλλάξου το τοπίο στη θεραπεία. Τόσο σημαντικά είναι τα νανοφάρμκα όπως σημαντικοί είναι και οι επιστήμονες που τα ερευνούν.

Μια από αυτούς είναι η  Δρ. Αναστασία - Γεωργία Πίππα, Φαρμακοποιός, Επίκουρη Καθηγήτρια στον Τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών που βραβεύτηκε πρόσφατα για τη συνεισφορά της στην νανοτεχνολογία φαρμάκων στην 11η Τελετή Βράβευσης L'Oréal-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη. Η Δρ. Πίππα, η οποία βραβεύτηκε για το έργο της στον "Σχεδιασμό και ανάπτυξη συστημάτων μεταφοράς φαρμάκων και νανοφαρμάκων για ελεγχόμενη αποδέσμευση και στόχευση", απάντησε -μεταξύ άλλων- στην ερώτηση τι σημαίνει να είσαι επιστήμονας στην Ελλάδα. 

Τι σημαίνει για εσάς το βραβείο L'Oréal-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη;

Μια ηθική ικανοποίηση. Το επιστέγασμα μιας προσπάθειας που αναγνωρίζεται και ανταμείβεται. Στην έρευνα, ο αγώνας είναι καθημερινός και οι αποτυχίες στο πείραμα, στην αναζήτηση μιας χρηματοδότησης κλπ. είναι συχνές. Ένα τέτοιο βραβείο είναι ένα από τα «συνέχισε» που σου δίνει ακόμα ένα κίνητρο για τα επόμενα βήματα και η δυναμική για να στοχεύσεις πιο ψηλά. Ακριβώς, αυτά είναι για μένα το βραβείο L’ORÉAL – UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη.

Τι σας ενέπνευσε και σας κέρδισε στην Επιστήμη;

Στην Επιστήμη, η κάθε μέρα είναι διαφορετική από την προηγούμενη. Υπάρχει μια συνεχής αναζήτηση και περιμένεις συνεχώς να δεις τι θα γίνει παρακάτω, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα του πειράματος, ποιος θα είναι ο επόμενος σχεδιασμός, ο επόμενος στόχος. Είσαι συνεχώς σε μία διαρκή επαγρύπνηση και η αναζήτηση της νέας ιδέας είναι μία συναρπαστική διαδρομή γεμάτη αρκετή γνώση. Για μένα, αυτό ήταν και είναι το συναρπαστικό, η έλλειψη ρουτίνας και η προσπάθεια για το νέο που ανοίγεται στη γνώση για το καλό της ανθρωπότητας.

Τι σας προσέφερε η Επιστήμη;

Η Επιστήμη είναι συνώνυμο της προσφοράς. Της προσφοράς γνώσεων. Η νέα γνώση ανοίγει νέους ορίζοντες. Ταυτόχρονα, όμως κατανοείς πόσα λίγα ξέρεις και προσπαθείς για το καλύτερο. Η Επιστήμη στην ουσία της σε κάνει και καλύτερο άνθρωπο, αφού «συρρικνώνεις» το εγώ σου, μαθαίνεις να συνεργάζεσαι και να είσαι υπομονετικός για το τελικό αποτέλεσμα. Σε μένα αυτά προσέφερε η Επιστήμη, αλλά σίγουρα και πολλά άλλα θα προσφέρει στο μέλλον.

Πώς είναι να είσαι Επιστήμονας στην Ελλάδα σήμερα;

Αρκετά δύσκολο. Ο επιστήμονας στην Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ταλανίζουν και την ελληνική κοινωνία. Η γραφειοκρατία για παράδειγμα σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα ή η μειωμένη χρηματοδότηση της έρευνας είναι προβλήματα, που απουσιάζουν από την καθημερινότητα συναδέλφων μας σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, τουλάχιστον στο πλαίσιο που γνώρισα την καθημερινότητά τους από την εμπειρία μου σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ταυτόχρονα, η αβεβαιότητα για εύρεση εργασίας στον ερευνητικό/ακαδημαϊκό χώρο συχνά σε αναγκάζει να εργαστείς και σε άλλους χώρους, ώστε να εξασφαλίσεις το βιοπορισμό σου αλλά και ένα εναλλακτικό πλάνο επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Όμως, η αναγνώριση της προσπάθειας των επιστημόνων στα ελληνικά ιδρύματα από το εξωτερικό – και μιλώ για τους επιστήμονες που επιμένουν να εργάζονται στον ελληνικό χώρο – είναι μεγάλη και υπάρχει και σεβασμός και αναφορά στο έργο τους.

Πώς επηρέασε η πανδημία την ερευνητική σας δράση;

Η ερευνητική δραστηριότητα δεν επηρεάστηκε επί της ουσίας. Τα πειράματα συνεχίζονται σε όλα τα εργαστήρια όπως και το συγγραφικό και διδακτικό έργο. Απλά, άλλαξαν μορφή. Έγινε όμως πιο δύσκολη η καθημερινότητα στο εργαστήριο. Από τον περιορισμό των μετακινήσεων μέχρι την τηλεργασία για το συγγραφικό έργο, η ερευνητική δράση όλων των επιστημόνων μεταβλήθηκε για να συμπορευτεί με τις ανάγκες της νέας μας καθημερινότητας. Το κυριότερο πρόβλημα είναι η αναστολή πολλών επιστημονικών συνεδρίων λόγω της δυσκολίας μετακίνησης στο εξωτερικό. Για μένα, αυτό είναι το πιο επιζήμιο. Δεν έρχεσαι σε δια ζώσης επαφή με επιστήμονες μεγάλου κύρους, τους οποίους θα άκουγες σε ομιλίες τους σε συνέδρια σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Πως είναι να είσαι Επιστήμονας και Γυναίκα;

Στις Επιστήμες της Υγείας και της Ζωής ως γυναίκα νιώθεις πως ανήκεις στην πλειονότητα, αφού η αριθμητική μας υπεροχή είναι μεγάλη ειδικά την τελευταία δεκαετία! Η αλήθεια είναι πως σε πολλές Επιστήμες οι γυναίκες υπερτερούν αριθμητικά σε σχέση με τους άντρες, κάνοντας την έρευνα στους αντίστοιχους κλάδους γυναικεία υπόθεση! Η μοναδική και κυριότερη δυσκολία που αντιμετώπισα ως γυναίκα και επιστήμονας, ήταν η περίοδος της εγκυμοσύνης μου και τους πρώτους μήνες γέννησης του γιού μου. Αρχικά, αναγκάστηκα να σταματήσω τα πειράματα που έκανα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου καθώς κάποια φάρμακα είναι τοξικά για το έμβρυο και μετά τη γέννηση του παιδιού μου να τα περιορίσω, ειδικά τους πρώτους μήνες, αρκετά. Αυτό δημιουργεί ανασφάλεια και αρκετά έντονη, αν μένει πίσω η έρευνά σου, αν κάποιος συνάδελφος θα δημοσιεύσει πιο νωρίς από σένα, κλπ. Δυστυχώς, κάποιες φορές αυτό δε γίνεται κατανοητό από τον ακαδημαϊκό χώρο και οι γυναίκες γεμίζουν ενοχές ότι άφησαν την έρευνά τους και τις υποχρεώσεις τους. Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια, και ως Γυναίκες θα πρέπει να παλεύουμε και να υπερασπιζόμαστε την μοναδική αυτή περίοδο της ζωής μας.

Τι θα ευχόσασταν για το μέλλον της Επιστήμης στη χώρα μας;

Η Επιστήμη στην Ελλάδα θα συνεχίσει να ακτινοβολεί όπως και σήμερα σε όλο τον κόσμο! Αυτό που θα ευχόμουν, είναι περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους Επιστήμονες! Περισσότερες θέσεις εργασίας σε Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα! Και η πολιτεία να μάθει να «ακούει» τους επιστήμονες, ειδικά αυτούς που «σωπαίνουν». Πρέπει επιτέλους ο Επιστήμονας να λάβει τη θέση που του αξίζει στην ελληνική κοινωνία και όχι να αναγκάζεται να φεύγει στο εξωτερικό για να βρει την αναγνώριση. Ακόμη, για όλους εμάς που τελειώσαμε τα διδακτορικά μας σε ελληνικά ιδρύματα, και συνεχίσαμε την έρευνά μας εδώ, θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως τιμούμε τη χώρα μας δημοσιεύοντας και δίδοντας αναφορά στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, συμβάλλοντας ο καθένας από τον τομέα του στην ανάδειξη του επιστημονικού γίγνεσθαι της Ελλάδας.

Τι μήνυμα στέλνετε στις νέες γυναίκες που θέλουν να ακολουθήσουν επιστημονική καριέρα;

Να κυνηγήσουν το όνειρό τους! Να ακολουθήσουν επιστημονική καριέρα! Η γυναικεία φύση είναι ταυτόσημη με πολλαπλούς ρόλους και υποχρεώσεις. Ομοίως, και ο επιστήμονας καλείται εκτός από ερευνητής που είναι το προφανές, να είναι και δάσκαλος, αλλά να συμμετάσχει σε επιτροπές για γνωμοδότηση, να συνεργάζεται με τη βιομηχανία για νέα προϊόντα  αλλά και πολλούς άλλους ρόλους. Συνεπώς, ως Γυναίκες είμαστε a priori σε πλεονεκτική θέση για να γίνουμε Επιστήμονες!

Τι είναι αυτό που σας εμπνέει;

Το «αύριο» που βλέπω στα μάτια του παιδιού μου. Θα πρέπει να είναι καλύτερο από το δικό μας «σήμερα». Η ελάχιστη συμβολή μου είναι πιο αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα μέσα από την έρευνα στη Φαρμακευτική Τεχνολογία.  Ακόμη, θα πρέπει να δώσουμε μάχη για μια κοινωνία με αξίες και ηθική, ώστε να μειωθούν οι ανισότητες και να υπάρχουν ευκαιρίες για όλους.

Τι είναι αυτό που σας δίνει δύναμη; 

Δύναμη μού δίνουν η αγάπη της οικογένειάς μου αλλά και η επίτευξη των ερευνητικών και επαγγελματικών στόχων. Σίγουρα, το βραβείο L’ORÉAL – UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη είναι κινητήριος δύναμη για την επόμενη μέρα.

Τι είναι αυτό που σας τρομάζει;

Σε προσωπικό επίπεδο, όπως όλους μας πιστεύω, το να πάθουν κάτι οι αγαπημένοι μας άνθρωποι. Επίσης, με φοβίζει πολύ η επόμενη μέρα μετά την πανδημία. Θα υπάρξει σίγουρα μία κρίση σε κοινωνικό επίπεδο, που σήμερα «καλύπτεται» από το φόβο της εξάπλωσης του ιού και των συνεπειών του. 

Mάθε ποιές είναι οι άλλες δύο γυναίκες επιστήμονες που βραβεύτηκαν στην 11η Τελετή Βράβευσης L'Oréal-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη. Διάβασε για την Ελληνίδα αστροφυσικό Δρ. Μαρία Πετροπούλου και την καθηγήτρια βιοχημείας Μιχαέλα Φίλιου.