Γαλακτοκομικά προϊόντα: Είναι το κλειδί για τη στοματική υγεία;
Για περισσότερα από 50 χρόνια, υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τα οφέλη του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων στην υγεία των δοντιών. Οι επιστημονικές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί έχουν αποδείξει ότι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα παίζουν βασικό ρόλο στην πρόληψη των οδοντικών προβλημάτων όπως η τερηδόνα και η περιοδοντίτιδα (φλεγμονή του ιστού των ούλων γύρω από τα δόντια). Πρόσθετα, διάφορες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι το γάλα είναι ουσιαστικά «φιλικό προς τα δόντια» και η κατανάλωσή του δεν αυξάνει την οξύτητα του στόματος. Τέλος, άλλες έρευνες που μελετούσαν τη σχέση του γάλακτος και της περιοδοντικής οδού δείχνουν επίσης ότι μια χαμηλή διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου οδήγησε σε σοβαρότερη περιοδοντική νόσο, ενώ η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D είχε προστατευτικά αποτελέσματα κατά της απώλειας των δοντιών.
Δες και αυτό: Μήπως τα δόντια σου σε δείχνουν πιο μεγάλη και όχι οι ρυτίδες σου;
Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση στο έγκριτο περιοδικό Nutrition Reviews, η οποία έχει περιλάβει όλες τις κλινικές μελέτες και έχουν δημοσιευτεί αξιολόγησε τη σχέση της πρόσληψης των γαλακτοκομικών προϊόντων και της στοματικής υγεία υγείας μεταξύ των παιδιών και των εφήβων στις ανεπτυγμένες χώρες. Τα κυριότερα συμπεράσματα της ήταν:
- Όλες οι μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψη των γαλακτομικών προϊόντων έχει ευεργετική επίδραση στη μείωση της τερηδόνας.
- Αρκετές μελέτες παρατήρησαν ότι η κατανάλωση γιαουρτιού και τυριού μειώνει την τερηδόνα των δοντιών.
Άλλη μια σημαντική μελέτη που έγινε στη Δανία και αφορούσε πολυετή παρακολούθηση παιδιών και εφήβων και δημοσιεύτηκε στο εξίσου σημαντικό περιοδικό Caries Research έδειξε ότι:
- Η πρόσληψη γαλακτοκομικών μέχρι την ηλικία των 9 ετών συνδέθηκε με μικρότερη εμφάνιση οδοντικής τερηδόνας στις ηλικίες 9 έως15 ετών.
- Η πρόσληψη ασβεστίου, ορού γάλακτος και καζεΐνης συσχετίστηκε με χαμηλότερη συχνότητα τερηδόνας μετά από 3 και 6 χρόνια παρακολούθησης.
- Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης ασβεστίου από άλλες πηγές εκτός γάλακτος και της απώλειας των δοντιών.
Όσον αφορά το σοκολατούχο γάλα και τα άλλα αρωματισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα (όπως σακχαρούχα και γαλακτοκομικά προϊόντα στα οποία έχουν προστεθεί χυμοί φρούτων ως γλυκαντικά), τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι το τερηδονικό φορτίο τους είναι χαμηλό και ότι αποτελούν μια προτιμώμενη εναλλακτική λύση στα αναψυκτικά, για τα παιδιά και εφηβους.
Ποιοι είναι όμως οι προστατευτικοί μηχανισμοί στα γαλακτομικά προιόντα;
Το τυρί έχει δράση κατά της τερηδόνας αυξάνοντας αποτελεσματικά τη συγκέντρωση του ασβεστίου στο σάλιο και την πλάκα. Η κατανάλωση τυριού, ειδικά το παλαιωμένο τυρί, μετά ή πριν από την έκθεση σε ζαχαρούχα τρόφιμα εμποδίζει την πτώση του pH του στόματος, προστατεύοντας κατά αυτό το τρόπο το σμάλτο των δοντιών.
Η κατανάλωση γιαουρτιού μειώνει τον αριθμό των στρεπτόκοκκων mutans καθώς και των γαλακτοβακίλλων, που βρίσκονται συχνά στην οδοντική πλάκα και είναι τα μικρόβια που ενοχοποιούνται για την τερηδόνα.
Ίσως σε ενδιαφέρει: Πως μπορεί ο οδοντίατρος να βοηθήσει στην διαταραχή ύπνου
Οι καζεΐνες, που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό πρωτεϊνών γάλακτος (80%), περιέχουν βιοενεργά πεπτίδια, τα οποία εμφανίζουν αντι-τερηδονογόνο δράση μέσω δύο μηχανισμών: εμποδίζοντας την διάλυση του δοντιού από την επίδραση των οξέων της τερηδόνας και παράλληλα εμποδίζει τα μικρόβια της πλάκας να προσκολληθούν στο σμάλτο του δοντιού.
Έχει αποδειχθεί ότι μια πρωτεΐνη του βόειου γάλακτος, η λακτοφερρίνη, αναστέλλει τη συσσωμάτωση και τη προσκόλληση των στρεπτόκοκκων mutans στο σμάλτο των δοντιών, των κύριων βακτηρίων που εμπλέκονται στην τερηδόνα.
Τέλος, τα προβιοτικά που υπάρχουν σε ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα μειώνουν τον αριθμό των στρεπτόκοκκων και αποτρέπουν τη συγκόλληση των βακτηρίων.
Συμπεράσματα
Υπάρχουν συνεπείς επιστημονικές αποδείξεις ότι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι ευεργετικά για την υγεία των δοντιών λόγω του ασβεστίου αλλά και των βιοενεργών πεπτιδίων που περιέχουν.
Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να προσδιοριστεί η σχέση μεταξύ των γαλακτοκομικών προϊόντων και της οδοντικής υγείας μεταξύ των παιδιών καθώς και απαιτούνται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει διαφορά στα οφέλη που παρέχουν οι ποικιλίες των γαλακτοκομικών προϊόντων που περιέχουν γλυκαντικές ουσίες σε σύγκριση με αυτά που δεν περιέχουν.
Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε αν υπάρχουν διαφορές στους διάφορους τύπους γάλακτος αμυγδάλου, ρυζιού, σόγιας σε σχέση με το παραδοσιακό αγελαδινό γάλα.
Σχετικά άρθρα
