Επιλόχειος κατάθλιψη: Tι την προκαλεί και πως αντιμετωπίζεται
Οι μήνες μετά τη γέννηση ενός μωρού είναι δύσκολοι και χρειάζονται προσαρμογή. Η αλλαγή της χημείας του σώματος, η έλλειψη ύπνου και πολλοί άλλοι στρεσογόνοι παράγοντες οδηγούν πολλές γυναίκες να βιώσουν επιλόχειο ή επιλόχεια κατάθλιψη. Δυστυχώς, η ανεπαρκής πληροφόρηση και η κατανόηση της φύσης της επιλόχειας κατάθλιψης, μαζί με το κοινωνικό στίγμα σχετικά με το τί την προκαλεί, αφήνουν πολλές γυναίκες να υποφέρουν μόνες τους. Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι ασθένεια και δεν φταίει ποτέ η μητέρα, ούτε φυσικά είναι ένδειξη της αξίας της ως μητέρας.
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι αρκετά συχνή. Ενώ ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρουν στατιστικά κατάθλιψης μετά τον τοκετό έως και 20% (μία στις πέντε γυναίκες), οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η συχνότητα είναι περίπου 15% (μία στις επτά γυναίκες).
Πότε εμφανίζεται η επιλόχειος κατάθλιψη;
Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής του μωρού και όχι μόνον αμέσως μετά τον τοκετό. Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό τείνει να αυξάνεται περίπου όταν το μωρό είναι πέντε μηνών.
Δες κι αυτό: 1 στους 20 νέους μπαμπάδες εκδηλώνει κατάθλιψη μετά τη γέννηση του παιδιού του
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Οι περισσότερες γυναίκες βιώνουν «baby blues» κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, λόγω κυρίως των ορμονικών αλλαγών. Το κύριο σύμπτωμα είναι το αίσθημα θλίψης. Η επιλόχεια κατάθλιψη, ωστόσο, χαρακτηρίζεται από επίμονα συναισθήματα, μετά το αρχικό όριο των δύο εβδομάδων και τα συμπτώματα είναι πολύ ευρύτερα από την απλή «θλίψη». Στην πραγματικότητα, πολλές γυναίκες δεν αναγνωρίζουν ότι μπορεί να πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη απλώς και μόνο επειδή η θλίψη δεν είναι το πρωταρχικό τους σύμπτωμα. Τα συμπτώματα συχνά περιλαμβάνουν:
- Θυμό / ευερεθιστότητα
- Αυπνία, ακόμα κι όταν είσαι εξαντλημένη
- Απώλεια της ικανότητας ευχαρίστησης
- Ανεξήγητο κλάμα
- Στρες
- Ενοχές
- Μια γενική αίσθηση «δεν είναι αυτό που περίμενα»
- Αδυναμία να ανταπεξέλθεις στη φροντίδα του μωρού
Σε πιο ακραίες περιπτώσεις (που συνήθως σχετίζονται με επιλόχεια ψύχωση), τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ψεευδαισθήσεις
- Παράνοια
- Σκέψεις αυτοκτονίας ή βλάβης του μωρού
- Σύγχυση/αποπροσανατολισμό
Δες κι αυτό: Τι είναι η «Ευφορία του τοκετού»;
Επιλόχεια κατάθλιψη: τι την προκαλεί;
Δεν υπάρχει μία μόνο αιτία ή κάποιος προγνωστικός παράγοντας επιλόχειας κατάθλιψης, κυρίως προκαλείται από έναν συνδυασμό σύνθετων παραγόντων, όπως:
Ορμόνες
Υπάρχουν πολλές φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη, μεταξύ των οποίων οι διακυμάνσεις των ορμονών που προκαλούν πολύ βαθιές χημικές αλλαγές στο σώμα μιας γυναίκας. Σε πολλές περιπτώσεις αυτές οι αλλαγές είναι θαυματουργές, σε άλλες όμως καταστροφικές.
Πιο συγκεκριμένα, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη αυξάνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στη συνέχεια επιστρέφουν γρήγορα στα φυσιολογικά επίπεδα εντός 24 ωρών μετά τον τοκετό. Αυτό απαιτεί μεγάλη προσαρμογή από τον οργανισμό προκειμένου να ισορροπήσει η χημεία του εγκεφάλου μιας γυναίκας.
Διάφοροι παράγοντες
Κάποιοι παράγοντες επιδεινώνουν τις ορμονικές επιδράσεις και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η επιλόχεια κατάθλιψη, όπως:
- Η έλλειψη ύπνου
- Το άγχος για τη φροντίδα του μωρού
- Η σχέση του ζευγαριού
- Η απώλεια ευελιξίας/ελεύθερου χρόνου
- Η έλλειψη υποστήριξης
- Η έλλειψη χρόνου για άσκηση
- Η ισχυρή επιθυμία ή πίεση να είσαι ο «τέλειος γονιός»
Κληρονομικότητα
Ακριβώς όπως με την παραδοσιακή κατάθλιψη, υπάρχει κληρονομικός παράγοντας. Οι γυναίκες που έχουν οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης ή επιλόχειας κατάθλιψης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παλέψουν οι ίδιες με την ασθένεια.
Οι μητέρες που πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να κάνουν κακό στα μωρά τους;
Σύμφωνα με το Royal College of Psychiatrists η απάντηση είναι: πολύ σπάνια. Αν και συχνά οι μητέρες που πάσχουν από κατάθλιψη ανησυχούν ότι αυτό μπορεί να συμβεί. Μπορεί να βοηθήσειτο να συζητήσεις για τα συναισθήματά σου με έναν ψυχολόγο. Μερικές φορές, λόγω της υπερβολικής κούρασης και απελπισίας, μπορεί να νιώσεις ότι θέλεις να χτυπήσεις ή να ταρακουνήσεις το μωρό. Πολλές μητέρες νιώθουν έτσι μερικές φορές, όχι μόνο όσοι πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη. Ωστόσο, ακόμα κι αν νιώθουν έτσι μερικές φορές, οι περισσότερες μητέρες ποτέ δεν πραγματοποιούν τις σκέψεις αυτές. Το ίδιο ισχύει κι όταν η μητέρα πάσχει από επιλόχειο κατάθλιψη.
Τι να κάνεις
Εάν νιώθεις δυσφορία, θλίψη, έντονο στρες ζήτα άμεσα βοήθεια ενός ψυχολόγου. Υπάρχει θεραπεία για την επιλόχεια κατάθλιψη και καμία μητέρα δεν πρέπει να αισθάνεται ντροπή εάν χρειαστεί να ακολουθήσει θεραπεία. Είναι μία ασθένεια πραγματική, συμβαίνει συχνά και είναι θεραπεύσιμη. Ακόμα κι αν είχες κατάθλιψη για λίγο καιρό, η υποστήριξη, η βοήθεια από ψυχολόγο και τα φάρμακα μπορούν όλα να σε βοηθήσουν. Ποτέ δεν είναι πολύ αργά.
Σχετικά άρθρα
