Εμβόλιο HPV: Γιατί πρέπει να το κάνουν και τα αγόρια;

O ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι πολύ πιο συχνός από τον έρπη και είναι ο υπ’ αριθμόν 1 παράγοντας των άτυπων κυττάρων στο τεστ Παπανικολάου. Εάν κάποιος είχε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη με κάποιον που έχει τον ιό, υπάρχει η πιθανότητα να τον αποκτήσει. Ο HPV ευθύνεται για το 5% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και αιδοίου, της κεφαλής και του τραχήλου, του πέους, του πρωκτού και των γεννητικών κονδυλωμάτων, επηρεάζοντας σημαντικά και τα δύο φύλα. Το φορτίο της νόσου από τον HPV στους άνδρες είναι υψηλό, και ευθύνεται για περίπου ~10.000 περιστατικά ανδρικών καρκίνων και ~390.000 περιπτώσεις πρωκτογεννητικών κονδυλωμάτων στην Ευρώπη.

Τα αγόρια έχουν υψηλή πιθανότητα νόσησης ανεξαρτήτως ηλικίας, ενώ έχουν και χαμηλότερη ανοσολογική απόκριση στη φυσική λοίμωξη από ό,τι τα κορίτσια. Τα αντισώματα που παράγουν οι άνδρες δεν είναι επαρκώς «ανθεκτικά» έναντι του HPV, καθιστώντας τους ιδιαίτερα ευαίσθητους σε επακόλουθες ασθένειες και λοιμώξεις από τον HPV.

Θεωρώντας τον HPV έναν ιό που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, υπο-εκτιμάται σημαντικά το βάρος της νόσου στους άνδρες. Συνεπώς ο εμβολιασμός είναι το μοναδικό μέσο πρόληψης για τα αγόρια και αναμένεται, εκτός από την άμεση προστασία που θα τους παρέχει, να βοηθήσει «εμμέσως» και στη προφύλαξη των κοριτσιών. Παράλληλα, ο αποκλεισμός των αγοριών από τον εμβολιασμό έναντι του HPV πλήττει την ισότητα των δύο φύλων, δημιουργώντας διακρίσεις όσον αφορά την ευημερία και την υγεία των αγοριών έναντι των κοριτσιών. 

Υπάρχουν και άλλα οφέλη

Ο εμβολιασμός κατά του HPV είναι μία οικονομικά αποδοτική λύση για το σύστημα υγείας, με δεδομένα κόστους-αποτελεσματικότητας από διάφορες χώρες της Ευρώπης να επιβεβαιώνουν ότι η μετάβαση σε ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα και για τα δύο φύλα είναι οικονομικά αποδοτική λύση σε σχέση με τον εμβολιασμό μόνο των κοριτσιών. Ο εμβολιασμός κατά του HPV μπορεί επίσης να θεωρηθεί επένδυση με σημαντική απόδοση στο σύστημα υγείας (Return of investment/ROI). Mελέτη από το Ινστιτούτο Office of Health Economics  στο Η.Β. έδειξε ότι η βρετανική κυβέρνηση με το υπάρχον πρόγραμμα εμβολιασμού των κοριτσιών ηλικίας 12 ετών σώζει 140 ζωές κοριτσιών εξασφαλίζοντας υψηλή ανταποδοτικότητα ως 50%. Για κάθε 1 λίρα που δαπανά η κυβέρνηση, παίρνει πίσω 1,5 λίρα.

Διεθνείς και ευρωπαϊκές στρατηγικές 

Η ανάγκη ένταξης των αγοριών στις συστάσεις εμβολιασμού έναντι του HPV στην Ελλάδα κινείται προς την κατεύθυνση του οράματος για την εξάλειψη του HPV εναρμονιζόμενη με τις διεθνείς στρατηγικές για την εξάλειψη του HPV και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο εμβολιασμός κατά του ΗPV αποτελεί μέρος της στρατηγικής τόσο του Π.Ο.Υ όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση του καρκίνου.  Πιο συγκεκριμένα, 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ανακοίνωσε στις 17 Νοεμβρίου το 2020 ότι ο καρκίνος τραχήλου μήτρας θα έχει εξαλειφθεί ως παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας όταν όλες οι χώρες καταφέρουν να έχουν <4 περιστατικά/100.000 γυναίκες/έτος, κάτι που είναι εφικτό εντός του αιώνα  εάν, μέσω μιας Παγκόσμιας 90-70-90  Στρατηγικής, επιτευχθούν μέχρι το 2030 οι εξής τρεις στόχοι:

• 90% των κοριτσιών <15 ετών να εμβολιαστούν πλήρως κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)                  
• 70% των γυναικών να εξετασθούν προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακρίβειας (HPV test) σε ηλικία 35 ετών και ξανά σε ηλικία 45 ετών   
• 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχουν ενδεδειγμένης θεραπείας και υποστηρικτικής φροντίδας.

Το Φεβρουάριο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την καταπολέμηση κατά του καρκίνου, στο οποίο αναφέρονται μεταξύ των κύριων προληπτικών δράσεων (συμπεριλαμβανομένου του προσυμπτωματικού ελέγχου) ο HPV-εμβολιασμός σε ποσοστό μεγαλύτερο του >90% των κοριτσιών και η αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού των αγοριών. 

Για μία χώρα χωρίς καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλους καρκίνους που σχετίζονται με τον  HPV 

H πολιτική υγείας στην Ελλάδα εναρμονιζόμενη με τις στρατηγικές του Π.Ο.Υ. και της ΕΕ, οφείλει να κινηθεί προς την ίδια κατεύθυνση εξαλείφοντας καρκίνους που σχετίζονται με τον HPV, όπως είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Αυτό μπορεί να συμβεί με στήριξη αποτελεσματικών μέτρων πολιτικής υγείας όπως ο HPV εμβολιασμός και στα δυο φύλα. Σήμερα 47 πλέον από τις 53 χώρες από την ευρωπαϊκή περιφέρεια του Π.Ο.Υ. αποζημιώνουν τον εμβολιασμό για τον HPV στα κορίτσια, με 22 από αυτές να αποζημιώνουν και τον εμβολιασμό των αγοριών. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν ανήκει σε αυτές. Στην Ελλάδα σήμερα αποζημιώνεται μόνο ο εμβολιασμός των κοριτσιών και ενηλίκων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (συμπεριλαμβανομένων ενηλίκων ανδρών όπως οι MSM και οι ανοσοκατεσταλμένοι). Η Ελλάδα έχει πλέον τη δυνατότητα να προχωρήσει σε μία στρατηγική για μία χώρα χωρίς HPV και χωρίς καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Διάβασε ακόμη: 7 έξυπνες ερωτήσεις για το εμβόλιο HPV