Εμβοές: Tο σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Οι εμβοές είναι ένα συχνό πρόβλημα. Επηρεάζει περίπου το 15% έως το 20% των ανθρώπων και είναι ακόμη συχνότερες στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Όπως εξηγεί ο ο Ιωάννης Κουτσουρελάκης, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, οι εμβοές είναι όταν αισθάνεστε κουδούνισμα ή άλλο θόρυβο στο ένα ή και στα δύο αυτιά σας. Ο θόρυβος που ακούτε όταν έχετε εμβοές δεν προκαλείται από εξωτερικό ήχο και άλλοι άνθρωποι δεν μπορούν να τον ακούσουν.  Τονίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν εμβοές έχουν υποκειμενική εμβοή δηλαδή μόνο οι ίδιοι μπορούν να τις ακούσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, ο ήχος μπορεί να είναι τόσο δυνατός που παρεμποδίζει την ικανότητά για συγκέντρωση. Οι εμβοές μπορεί να είναι παρούσες όλη την ώρα, ή μπορεί να έρχονται και να φεύγουν και να επιδεινώνονται τις βραδiνές ώρες. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι εμβοές μπορεί να είναι αντικειμενικές δηλαδή ο γιατρός σας μπορεί να ακούσει τον ήχο. Οι εμβοές τότε είναι ρυθμικές και συγχρονισμένες με τον παλμό της καρδιάς (σφύζουσες εμβοές), εξηγεί ο γιατρός. Είτε πάντως ενοχλείστε από αυτές είτε όχι το καλύτερο είναι να το ψάξετε καθώς οι εμβολές μπορεί να είναι η κορυφή του παγόβουνου σε υποβόσκοντα προβλήματα υγείας. 

Πότε να δείτε γιατρό

Μερικοί άνθρωποι δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα από τις εμβοές. Σε άλλους ανθρώπους, οι εμβοές διαταράσσουν την καθημερινή τους ζωή.

Οι εμβοές συνήθως προκαλούνται από υποκείμενη πάθηση, όπως η απώλεια ακοής που σχετίζεται με την ηλικία, ο τραυματισμός ή η φλεγμονή στο αυτί, καθώς και πρόβλημα στο κυκλοφορικό σύστημα. Μπορεί όμως να συνδέονται και με άλλα προβλήματα υγείας. Εάν έχετε λοιπόν εμβοές που σας ενοχλούν συχνά κι όχι μια φορά το τόσο, επισκεφτείτε το γιατρό σας. Επιπλέον, κλείστε ραντεβού για να δείτε το γιατρό σας εάν:

-Εμφανίζετε εμβοές μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού (π.χ. κρυολόγημα) που δεν βελτιώνονται μετά από μια εβδομάδα.

-Έχετε απώλεια ακοής ή ζάλη μαζί με εμβοές.

-Αντιμετωπίζετε άγχος ή κατάθλιψη ως αποτέλεσμα των εμβοών σας.

Ποια μπορεί να είναι η αιτία των εμβοών

Ορισμένες παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις εμβοές αν και υπάρχουν περιπτώσεις που δεν ανευρίσκεται σαφής αιτία:

Απώλεια ακοής 

Υπάρχουν μικροσκοπικά κύτταρα στο εσωτερικό του αυτιού σας (κοχλίας) που ενεργοποιούνται όταν το αυτί σας δέχεται ήχους. Έτσι ενεργοποιείται το ακουστικό σας νεύρο και φτάνει το ερέθισμα στον ακουστικό φλοιό του εγκεφάλου για επεξεργασία. Ο εγκέφαλός σας ερμηνεύει αυτά τα σήματα ως ήχο.

Εάν τα μικροσκοπικά αυτά κύτταρα του αυτιού σας παρουσιάσουν πρόβλημα - αυτό συμβαίνει καθώς μεγαλώνετε ή όταν εκτίθεστε τακτικά σε δυνατούς ήχους - μπορεί να μειωθεί η ακουστική σας οξύτητα και να προκληθούν εμβοές.

Λοίμωξη του αυτιού

Ή ακόμα και απόφραξη του  έξω ακουστικού πόρου του αυτιού Τα αυτιά σας μπορούν να μπλοκαριστούν είτε λόγω φλεγμονής στον έξω ακουστικό πόρο ή λόγω κεριού ή λόγω ξένων σωμάτων. Αυτό μπορεί να αλλάξει την πίεση στο αυτί σας, προκαλώντας εμβοές.

Τραυματισμοί στο κεφάλι ή στο λαιμό

Το τραύμα στο κεφάλι ή στο λαιμό μπορεί να επηρεάσει το εσωτερικό του αυτιού, το ακουστικό νεύρο ή τη λειτουργία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την ακοή. Τέτοιοι τραυματισμοί προκαλούν συνήθως εμβοές μόνο σε ένα αυτί.

Φαρμακευτικές αγωγές

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις εμβοές. Γενικά, όσο υψηλότερη είναι η δόση αυτών των φαρμάκων, τόσο χειρότερες γίνονται οι εμβοές. Συχνά ο ανεπιθύμητος θόρυβος εξαφανίζεται όταν σταματήσετε να λαμβάνετε αυτά τα φάρμακα.

Τα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν εμβοές περιλαμβάνουν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), ορισμένα αντιβιοτικά, φάρμακα για τον καρκίνο, διουρητικά, ανθελονοσιακά φάρμακα και αντικαταθλιπτικά.

Άλλες αιτίες εμβοών

Η νόσος του Meniere 

Οι εμβοές μπορεί να είναι ένας πρώιμος δείκτης της νόσου του Meniere, μιας διαταραχής του εσωτερικού αυτιού που μπορεί να προκληθεί από την αυξημένη πίεση του υγρού του έσω ωτός.

Δυσλειτουργία των ευσταχιανών σαλπίγγων

Σε αυτήν την κατάσταση, το σωληνάκι το οποίο συνδέει το αυτί με την μύτη παραμένει κλειστό, γεγονός που μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε το αυτί σας βαρύ.

Η ωτοσκλήρυνση

Η σκλήρυνση των οσταρίων στο μεσαίο αυτί  μπορεί να επηρεάσει την ακοή σας και να προκαλέσει εμβοές. Η ωτοσκλήρυνση είναι σχετικά συχνή σε Μεσογειακούς πληθυσμούς και έχει γενετική προδιάθεση.

Διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης

Στα αγγλικά αναφέρεται ως TemporoMandibular Joint. Προβλήματα με την άρθρωση που συνδέει το κρανίο με την κάτω γνάθο (κροταφογναθική άρθρωση) μπορεί να προκαλέσει εμβοές.

Ακουστικό νευρίνωμα ή άλλοι όγκοι κεφαλής και λαιμού 

Το ακουστικό νευρίνωμα είναι ένας καλοήθης όγκος που αναπτύσσεται στο ακουστικό νεύρο που είναι υπεύθυνο για την ισορροπία και την ακοή.

Παθήσεις στα αιμοφόρα αγγεία του τραχήλου 

Καταστάσεις που επηρεάζουν τα αιμοφόρα αγγεία σας - όπως αθηροσκλήρωση - μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στη ροή. Αυτές οι διαταραχές στη ροή του αίματος μπορούν να προκαλέσουν εμβοές ή να κάνουν τις εμβοές πιο αισθητές.

Άλλες χρόνιες καταστάσεις

Καταστάσεις όπως ο διαβήτης, τα προβλήματα του θυρεοειδούς, οι ημικρανίες, η αναιμία και οι αυτοάνοσες παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος έχουν συσχετιστεί με εμβοές.

Παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο για εμβοές

Όλοι μπορούν να βιώσουν εμβοές, αλλά οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο:

Δυνατή έκθεση σε θόρυβο

Οι δυνατοί θόρυβοι, όπως αυτοί από αλυσοπρίονα ή πυροβόλα όπλα, αποτελούν συχνές αιτίες απώλειας ακοής. Οι φορητές συσκευές μουσικής, όπως οι συσκευές αναπαραγωγής MP3, μπορούν επίσης να προκαλέσουν απώλεια ακοής που σχετίζεται με το θόρυβο. Τα άτομα που εργάζονται σε θορυβώδες περιβάλλον - όπως εργοστάσιο και εργάτες, μουσικοί και στρατιώτες - διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.

Ηλικία

Καθώς μεγαλώνετε, ο αριθμός των λειτουργικών νευρικών ινών στο ακουστικό σας νεύρο μειώνεται, προκαλώντας πτώση της ακοής που συχνά σχετίζεται με εμβοές.

Φύλο

Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να βιώσουν εμβοές.

Χρήση καπνού και αλκοόλ 

Οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης εμβοών. Η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμβοής.

Μπορεί να σε ενδιαφέρει κι αυτό: Κόψε το κάπνισμα σε 200 λεπτά. 

Ορισμένα προβλήματα υγείας

Η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, η υψηλή αρτηριακή πίεση και το ιστορικό αρθρίτιδας στην κροταφογναθική άρθρωση ή τραυματισμού στο κεφάλι αυξάνουν τον κίνδυνο εμβοής.

Τι μπορεί να προκαλέσουν οι εμβοές

Ο εμβοές επηρεάζει τους ανθρώπους διαφορετικά. Για μερικούς ανθρώπους, οι εμβοές μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Εάν έχετε εμβοές, μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε:

• Κούραση
• Στρες
• Προβλήματα ύπνου
• Πρόβλημα συγκέντρωσης
• Προβλήματα μνήμης
• Κατάθλιψη
• Άγχος και ευερεθιστότητα
• Πονοκέφαλοι
• Προβλήματα με την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή

Τι μπορεί να κάνετε για να προφυλαχτείτε από τις εμβοές

Ορισμένες προφυλάξεις μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ορισμένων ειδών εμβοών.

-Προσπαθήστε να περιορίσετε την έκθεσή σας σε δυνατούς ήχους. Και αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τους δυνατούς ήχους, χρησιμοποιήστε ειδικά ακουστικά ηχοπροστασίας.

-Φροντίστε την καρδιαγγειακή σας υγεία. Η τακτική άσκηση και η σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των εμβοών που συνδέονται με την παχυσαρκία και τις διαταραχές των αιμοφόρων αγγείων.

-Περιορίστε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τη νικοτίνη. Αυτές οι ουσίες, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται σε περίσσεια, μπορούν να επιβαρύνουν τις εμβοές.

Αν οι εμβοές προκαλούνται από μια υποκείμενη πάθηση, το πρώτο βήμα στη θεραπεία είναι να διορθωθεί η υποκείμενη πάθηση. Έτσι η αφαίρεση κεριού από τον έξω ακουστικό πόρο, η θεραπεία της φλεγμονής του αυτιού, η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της προβληματικής κροταφογναθικής άρθρωσης, η χειρουργική θεραπεία της ωτοσκλήρυνσης, η ειδική αποιδηματική αγωγή για την νόσο Meniere μπορεί να βοηθήσουν στην εξάλειψη των εμβοών.

Άλλες θεραπείες για τις εμβοές 

Για πολλούς ανθρώπους, οι εμβοές βελτιώνονται με τη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας ή με άλλες θεραπείες που μειώνουν ή καλύπτουν τον θόρυβο, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο τις εμβοές λιγότερο αισθητές. Ορίστε τι μπορεί να βοηθήσει: 

Φάρμακα

Ηρεμιστικά, αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα σε επιλεγμένους ασθενείς.

Ακουστικά βοηθήματα ή συσκευές ηχοκάλυψης

Αν οι εμβοές συνδυάζονται με απώλεια ακοής, ένα ακουστικό μπορεί να βοηθήσει. Οι συσκευές ηχοκάλυψης έχουν ως στόχο την εφαρμογή ενός εξωτερικού ήχου για την επικάλυψη των εμβοών.

Γνωσιακή θεραπεία

Με τη θεραπεία αυτή εκπαιδεύεται ο πάσχων να τροποποιήσει τον τρόπο που σκέφτεστε για τις εμβοές, να μάθει τρόπους για να εστιάσει την προσοχή του σε θέματα άσχετα με τις εμβοές σας και να ελέγξει το άγχος που συνδέεται με εμβοές.

Εναλλακτικές θεραπείες

Κάποια φυτικά συμπληρώματα (ginkgo biloba) ή βιταμίνες (ψευδάργυρος ή μαγνήσιο) έχουν δοκιμαστεί με διάφορα αποτελέσματα. Σε κάποιους ασθενείς υπάρχει βελτίωση μετά από βελονισμό ή υπνοθεραπεία.

Θεραπεία επανεκπαίδευσης των εμβοών

Η θεραπεία επανεκπαίδευσης των εμβοών (Tinnitus retraining therapy – TRT) στηρίζεται στην εξοικείωση του νευρικού συστήματος σε ένα ερέθισμα που οδηγεί στο φιλτράρισμα και στην αγνόηση του ερεθίσματος. Η θεραπεία αυτή χρειάζεται 12 με 24 μήνες για να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Διακρανιακή μαγνητική διέγερση και ηλεκτρική διέγερση του ακουστικού φλοιού

H διακρανική μαγνητική διέγερση  με επαναλαμβανόμενες χαμηλές συχνότητες  και η ηλεκτρική διέγερση του ακουστικό φλοιού έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε ασθενείς με εμβοές.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, είναι ευνόητο ότι οι εμβοές δεν είναι ένα σύμπτωμα που πρέπει να αγνοήσουμε. Η έγκαιρη διάγνωση της αιτίας ξεκινώντας με την επίσκεψη στον ΩΡΑ είναι αυτή που οδηγεί  ή καθοδηγεί στην ασφαλέστερη λύση αντιμετώπισης.

Διάβασε ακόμα: Νέα θεραπεία για την επιληψία 

Ο Ιωάννης Κουτσουρελάκης MD, MSc, PhD είναι χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος Διδακτορικού με θέμα "Η ρινική απόφραξη και το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας" και Μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην "Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, Ρομποτική χειρουργική, τηλεχειρουργική" από το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 'Εχει εξειδικευτεί στην αντιμετώπιση των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο στην Ολλανδία και στην Αμερική (Johns Hopkins Medical University, Weill Cornell Medical University). Επιπλέον, διαθέτει σπουδαίο συγγραφικό έργο και πληθώρα επιστημονικών δημοσιεύσεων πάνω στη ρινολογία, στη ρινοχειρουργική, στο ροχαλητό και στην υπνική άπνοια.