Παιδοφιλία: Σώστε τα παιδιά σας από… τον σιωπηλό εχθρό

Οιασδήποτε σεξουαλική κακοποίηση είναι καθοριστική για τη ζωή μας, είτε ατομικά είτε συλλογικά. Αυτό το είδος βίας βρίσκεται στην κοινωνία μας διάχυτο σε όλα τα στρώματα και -δυστυχώς- δεν διακρίνεται σε λίγο ή περισσότερο επιζήμιο, καθώς συνιστά πάντα την απόλυτη παραβίαση του ανθρώπινου ψυχοσωματικού και ψυχοκοινωνικού ιστού.

Το προφίλ του θύτη

Η σεξουαλική κακοποίηση αφορά σε παιδιά ή σε ενήλικες. Στην περίπτωση των παιδιών (παιδοφιλία) συνήθως ο θύτης είναι στο πιο οικείο οικογενειακό ή κοινωνικό περιβάλλον του θύματος και όχι σε άγνωστο.

Το ψυχιατρικό εγχειρίδιο DSM-IV που περιγράφει την παιδοφιλία (παραφιλία), αναφέρεται σε αυτήν ως μια διαταραχή στον ψυχισμό του θύτη, αν και οι απόψεις στην επιστημονική κοινότητα διίστανται. Υπάρχουν αφενός οι επιστήμονες που μελετούν την παραφιλία ως ψυχιατρική νόσο, αφετέρου εκείνοι που την προσδιορίζουν ως μια «ανίατη εκφυλιστική επιλογή» του παιδόφιλου, όπου τα πράγματα φαίνονται από δυσοίωνα έως και απέλπιδα. Ο όρος «παιδεραστία» περιέχει τις δύο έννοιες «παις» (παιδί) και «εράν» (ποθώ, ερωτεύομαι). Ο όρος «παις» σημαίνει γενικά τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό παιδί, αν και στην αρχαία Αθήνα εννοούσαν κυρίως το αγόρι.

Εμείς πλέον, εν έτει 2021, είτε πρόκειται για άρρενα είτε για θήλυ, δυνάμεθα να εννοήσουμε την παιδοφιλία ως μια βλαπτική πορνεία ή και παρά φύσιν ασέλγεια (Πλάτωνος, Νόμοι 636c 835c - 842a), δανειζόμενοι τις περιεκτικές και εύστοχες λέξεις της Αρχαιότητας.

Ποιες οι πιο συνηθισμένες επιπτώσεις

Η σεξουαλική κακοποίηση (ή και παρενόχληση) είναι απολύτως τραυματική, αφήνοντας πίσω της συμπτώματα κατάθλιψης, στοιχεία συνδρόμου μετατραυματικού στρες, εθιστικών ή αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών, αποσύνδεσης και αγχωδών διαταραχών - και πολλά άλλα.

Πώς να προστατεύσουν οι γονείς τα παιδιά τους

Τρόποι για να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από αυτήν τη μορφή βίας είναι κυρίως η διατήρηση μιας στενής (και διακριτικής, στην περίπτωση του εφήβου) εποπτείας στη ζωή τους. Η προστασία αφορά σε όλες τις ελευθερίες και τους περιορισμούς που εμείς επιτρέπουμε ή επιβάλλουμε στο παιδί μας αντίστοιχα και ανάλογα με την ηλικία και τη συμπεριφορά του.

Πρέπει να μείνουμε μακριά από τα στερεότυπα του θύτη, καθώς σε κάθε εποχή η μορφή του επιδέξιου κακοποιού δύναται να ενσαρκώσει πολλούς ρόλους. Κάποτε έμοιαζε με έναν «μοναχικό λύκο» που κυκλοφορεί με αργό βηματισμό σε δρόμους. Μετέπειτα πειστήκαμε πως ίσως να είναι και ένας τύπος με ευρύτερη κοινωνική αποδοχή, ενώ, πλέον, το Διαδίκτυο αφήνει απροσμέτρητες επιλογές στη φαντασία μας για έναν πιθανό επίδοξο παιδεραστή πίσω από μία οθόνη.

Τα σημάδια που θέτουν υποψίες

Στον πληθυσμό των παιδιών, αυτό το είδος κακοποίησης έχει σημάδια. Ένα σεξουαλικά κακοποιημένο παιδί μπορεί να εμφανίσει απότομη αλλαγή στις μαθησιακές του επιδόσεις ή μπορεί να έχει διαταραγμένο ύπνο και να βλέπει εφιάλτες. Το παιδί που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ή και παρενόχληση, έστω, ίσως ζωγραφίζει με επιμονή και εμμονή θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο ή να δείχνει φοβισμένο μπροστά σε πρόσωπα ή περιστάσεις όπου δεν φοβόταν πρωτύτερα να εκτεθεί. Μπορεί να έχει δυσκολία στις κινήσεις του σώματός του (περπάτημα, ελεύθερο παιχνίδι κ.τ.λ.) αλλά και γενικά μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του.

Διάβασε ακόμα: Τους πιθανούς κινδύνους που πρέπει να προσέξουν μικροί και μεγάλοι. 

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης είναι πιθανό

Τα παιδιά (μέχρι και την εφηβεία) που έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση ίσως συμπεριφερθούν υπό την «ομπρέλα» του Συνδρόμου της Στοκχόλμης. Αυτό το σύνδρομο (γνωστό αλλά και άγνωστο σε πολλούς) είναι μια ψυχολογική αντίδραση που παρατηρείται συνήθως σε θύματα ομηρίας/κακοποίησης, κατά την οποία το θύμα αναπτύσσει και παρουσιάζει έντονα συναισθήματα εμπιστοσύνης, συμμόρφωσης, υπάκουης συνεργατικότητας, θαυμασμού, ταύτισης ή ακόμη και προστατευτικής αγάπης για τον θύτη. Το παιδί βρίσκει ελαφρυντικά και δικαιολογίες για τη συμπεριφορά του δράστη, επιζητά την αποδοχή και την εκτίμησή του και ενδιαφέρεται για το καλό του. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά παιδιά υπομένουν την κακοποίηση χωρίς να την καταγγέλλουν.

Σε κάθε περίπτωση, με την παραμικρή υποψία ότι το παιδί μας μπορεί να έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση, οφείλουμε να διερευνήσουμε επισταμένως τυχόν γεγονότα ή πρόσωπα που ίσως επιβεβαιώνουν τις υποψίες μας. Στις ΗΠΑ, μία κοινότοπη φράση λέει: «Καλύτερα να είμαι ασφαλής, παρά μετανιωμένος (better safe than sorry)» και εδώ είναι πιο επιτακτικό από ποτέ να την ακολουθήσουμε.

Δες ακόμα το video για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση 

Εικόνα

Η Χριστίνα Μπογιατζή γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα και είναι Αναπτυξιακή Ψυχολόγος (Παιδοψυχολόγος) και Λογοπαθολόγος. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Νεας Υόρκης (N.Y.U.) στις Η.Π.Α. και απο το 2003, εργάζεται σε ιδιωτικό γραφείο Νοτίων Προαστίων ασκώντας Συμβουλευτική Γονέων, Ψυχοθεραπεία, ομαδική -ατομική- και Λογοθεραπεία σε παιδιά και ενήλικες.  Είναι Υπ. Διδάκτωρ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μελετώντας το θέμα του προεφηβικού ναρκισσισμού.  Διδασκει στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών την Ψυχολογία και είναι συγγραφέας του βιβλίου «Το άγαλμα, το φάντασμα και το Πρόσωπο». Αρθρογραφεί σε ψηφιακές εφημερίδες και περιοδικά καθώς και πραγματοποιεί σεμινάρια για γονείς μέσω της Σχολής Γονέων του Δήμου Γλυφάδας. Τέλος, βρίσκεται σε εθελοντικές Αποστολές με το ίδρυμα Σταυρος Νιάρχος.