8 μύθοι που σε παραπλανούν σχετικά με τη γονιμότητά σου

Το μεταπτυχιακό σου! Η προαγωγή σου! Τα χάλια οικονομικά σου! Το άλλο σου μισό που δεν είναι έτοιμο ή που δεν υπάρχει στη ζωή σου ακόμα! Ναι, είναι αλήθεια! Μπορεί να μου πεις ένα σωρό λόγους που αναβάλλεις να κάνεις παιδί. Εσύ και εκατομμύρια άλλες γυναίκες στον κόσμο. Και οι περισσότεροι από αυτούς είναι απόλυτα σεβαστοί. Είναι σημαντικό, όμως, παράλληλα να γνωρίζεις ότι το μέλλον σε ό,τι αφορά την τεκνοποίηση δεν είναι πάντα ρόδινο. Όσο περισσότερο καθυστερεί μια γυναίκα να κάνει παιδί τόσο αυξάνονται τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη. Κι αυτό δεν το λέμε εμείς, το λέει η επιστήμη. Αν ακόμη  πιστεύεις πως είσαι «μικρή» για να γίνεις μαμά, παρόλο που οι γύρω σου έχουν αντίθετη γνώμη ή είσαι εφησυχασμένη ότι μπορείς να αναβάλλεις την εγκυμοσύνη επ’ αόριστον, επειδή η επιστήμη είναι με το μέρος σου, φρόντισε τουλάχιστον να είσαι σωστά ενημερωμένη για όλα όσα αφορούν την γονιμότητά σου. 

Είμαι 30 και κάτι… έχω καιρό για να κάνω παιδιά

Η αλήθεια: Η καλύτερη ηλικία για να κάνει μια γυναίκα παιδιά είναι η δεκαετία μεταξύ 20 και 30, δεδομένου ότι τότε έχει την καλύτερη ποιότητα και ποσότητα ωαρίων. Στη δεκαετία των 20 ετών συμβαίνει το αποκορύφωμα της αναπαραγωγικής ικανότητας, που αρχίζει όμως να μειώνεται δραστικά μετά τα 35, και ακόμα περισσότερο μετά τα 40. Πέρα από τον αριθμό των ωαρίων που φθίνει με το πέρασμα του χρόνου, μειώνεται και η ποιότητα των ωαρίων, το οποίο με απλά λόγια ερμηνεύεται με δύο βασικές επιπτώσεις. Η μία είναι ότι τα ωάρια, τα οποία υπάρχουν στις ωοθήκες σου από την ώρα που γεννήθηκες, καθώς γερνούν αλλάζουν μορφολογικά π.χ. η επιφάνειά τους γίνεται πιο σκληρή, με αποτέλεσμα το σπερματοζωάριο να μην μπορεί να τη διαπεράσει, οπότε  γίνεται πιο δύσκολη η γονιμοποίησή τους. Άλλος λόγος είναι ότι όσο αυξάνει η ηλικία της γυναίκας, αυξάνει ο αριθμός των ωαρίων με χρωμοσωμικές ανωμαλίες, με αποτέλεσμα, ακόμα κι όταν επιτυγχάνεται η σύλληψη, να αυξάνει η πιθανότητα αποβολής. Αυτός είναι ο λόγος που η φυσιολογική σύλληψη για τις γυναίκες μετά τα 35 και ιδιαίτερα μετά τα 40 είναι πιο δύσκολη, χωρίς όμως να σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή.

Ας περιμένουμε λίγο, δεν νομίζω ότι θα δυσκολευτούμε να συλλάβουμε

Η αλήθεια: Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ., περίπου το 10 έως 12% των ζευγαριών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία αντιμετωπίζει δυσκολία στο να συλλάβει και πιθανόν να μη συλλάβει τον πρώτο χρόνο, ενώ ένα 15% είναι ζευγάρια με πρόβλημα υπογονιμότητας, που θα χρειαστούν να απευθυνθούν στον ειδικό της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για να καταφέρουν να  συλλάβουν. Το γεγονός ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός γυναικών αναβάλλει τη μητρότητα και παίρνει την απόφαση να συλλάβει σε μεγαλύτερη ηλικία αποτελεί βασική αιτία για την  αύξηση της υπογονιμότητας.

Δεν έχω μείνει ακόμα έγκυος, προσπαθούμε…

Η αλήθεια: Περίπου το 60 με 65% των φυσιολογικών γόνιμων ζευγαριών μπορεί να πετύχει εγκυμοσύνη κατά τον πρώτο χρόνο των προσπαθειών του, και ένα 20 με 25% τον δεύτερο χρόνο. Με τον όρο υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη και να αποκτήσει μωρό, έπειτα από τουλάχιστον ένα χρόνο τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς αντισυλληπτική προστασία. Γι’ αυτό ένα ζευγάρι που δεν έχει επιτύχει σύλληψη μετά από 12 μήνες θα πρέπει να απευθυνθεί στον ειδικό, ενώ το διάστημα αυτό μειώνεται στους έξι μήνες, αν η γυναίκα είναι άνω των 35. Το να συνεχίζει το ζευγάρι τις προσπάθειες για σύλληψη πέραν αυτού του διαστήματος δεν αποκλείει ότι θα τα καταφέρουν. Αποτελεί όμως λόγο για να επισκεφτεί το ζευγάρι ένα κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αφού είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας που απαιτεί ειδική διάγνωση και αντιμετώπιση.

Δεν φταίω εγώ, φταίει εκείνος

Η αλήθεια: Για την υπογονιμότητα ευθύνονται σε ποσοστό περίπου 60% οι γυναίκες και  40%  οι άνδρες. Γι’ αυτό ένα ζευγάρι που δυσκολεύεται να συλλάβει θα πρέπει να απευθυνθεί μαζί στον ειδικό, για να κάνουν και οι δύο τις απαραίτητες εξετάσεις που θα προσδιορίσουν την αιτία της υπογονιμότητας. Σε κάποιες περιπτώσεις πάντως μπορεί να διαπιστωθούν και στους δύο πρόβλημα υπογονιμότητας και ανάλογα να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλες  θεραπείες ή το ζευγάρι να οδηγηθεί στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Όσο έχω περίοδο είμαι γόνιμη

Η αλήθεια: Γνωρίζουμε ότι η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας. Έτσι, πολλές γυναίκες θεωρούν ότι όσο έχουν περίοδο μπορούν να συλλάβουν ακόμα κι αν έχουν υπερβεί τα σαράντα και δεν έχουν κάνει ακόμα παιδί. Στην πραγματικότητα, αν μια γυναίκα έχει περάσει τα σαράντα, ακόμα κι αν έχει περίοδο είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτεί να συλλάβει λόγω της κακής ποιότητας ωαρίων. Επίσης, όσο μεγαλώνει σε ηλικία αυξάνει και η πιθανότητα εμφάνισης γυναικολογικών προβλημάτων που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την γονιμότητα π.χ. ινομυώματα, πολύποδες κ.α.. 

Θα κόψω το τσιγάρο, όταν μείνω έγκυος

Το κάπνισμα επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία των ωοθηκών και προκαλεί γήρανση των ωαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο να συλλάβεις αν είσαι  καπνίστρια. Επίσης, μπορεί να επισπεύσει την εμμηνόπαυση. Τέλος, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ακόμα και το αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αφού  οι έρευνες δείχνουν ότι τα ζευγάρια που καπνίζουν και κάνουν εξωσωματική έχουν πιο χαμηλά ποσοστά επιτυχίας από εκείνα που δεν καπνίζουν.  

Με την κατάψυξη ωαρίων μπορώ να κάνω παιδί αργότερα

Η αλήθεια: Πράγματι με τη μέθοδο αυτή μπορούν να καταψυχθούν δικά σου ωάρια για μελλοντική χρήση.  Ακόμα όμως και με αυτό το back up, δεν είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα καταφέρεις να αποκτήσεις παιδί. Κατά την απόψυξη μπορεί να καταστραφεί ένας αριθμός ωαρίων ή κάποια να μην καταφέρουν να γονιμοποιηθούν. Aυτό που φαίνεται ότι κάνει τη διαφορά είναι η ηλικία κατά την οποία καταψύχει μια γυναίκα τα ωάρια που πρέπει να είναι κάτω των 35 ή 37.  Όσο πιο νέα είναι η γυναίκα που κάνει κατάψυξη ωαρίων τόσο πιο αυξημένες οι πιθανότητες και να καταψυχθούν περισσότερα ωάρια αλλά και η ποιότητά τους να οδηγήσει σε επιτυχή γονιμοποίηση αργότερα. Γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ιδιαίτερα πάνω από 38 ετών, δεν αναμένεται να έχουν αντίστοιχα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Γενικά, γυναίκες που καταψύχουν τα ωάριά τους στην ηλικία των 30 ετών έχουν περίπου  35% πιθανότητες να μείνουν έγκυος, χρησιμοποιώντας τα ωάρια αυτά, ενώ για τις γυναίκες στα  40 οι πιθανότητες μειώνονται στο 10% .

Μπορώ όποτε θέλω να κάνω εξωσωματική

Μπορεί το όριο ηλικίας στην χώρα μας να επιτρέπει σε μια γυναίκα να κάνει εξωσωματική ακόμα και στα 50 της,  όμως η αλήθεια είναι ότι όσο αυξάνει η ηλικία της τόσο μειώνεται η πιθανότητα επιτυχίας της εξωσωματικής. Επίσης, όσο πιο μεγάλη είναι σε ηλικία τόσο μειώνεται η πιθανότητα να συλλάβει με τα δικά της ωάρια και να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ωάρια δότριας, κατά τη διαδικασίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης, προκειμένου να συλλάβει.