Τα γαλακτοκομικά περιέχουν σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας και μικρά ποσοστά σακχάρων. Παράλληλα, προσφέρουν ένα «πλέγμα» απαραίτητων θρεπτικών συστατικών όπως το ασβέστιο, τη βιταμίνη D, τον φώσφορο, το κάλιο, το ιώδιο, τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β κ.λπ. Μελέτες που έχουν συγκρίνει τη λήψη των θρεπτικών συστατικών με τη μορφή συμπληρώματος με την κατανάλωση γάλακτος και πρόσληψη ολόκληρου του πλέγματος θρεπτικών συστατικών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση της τροφής υπερέχει. Επιπλέον, τα γαλακτοκομικά περιέχουν κορεσμένα λιπαρά οξέα, των οποίων η πρόσληψη πρέπει να είναι περιορισμένη. Σε περιορισμένη κατανάλωση γαλακτοκομικών, δεν είναι θέμα που πρέπει να σε απασχολεί. Σε μεγαλύτερη, η επιλογή των γαλακτοκομικών με μέτρια περιεκτικότητα σε λιπαρά αποτελεί την ιδανική λύση. Η μέτρια και όχι ολική αφαίρεση των λιπαρών μπορεί να επιτευχθεί χωρίς θερμική επεξεργασία και να μην επηρεάσει τη θρεπτική αξία του προϊόντος.
Τι είναι η δυσανοχή στη λακτόζη;
Η δυσανοχή στη λακτόζη περιγράφεται ως αδυναμία πέψης του γάλακτος και πιο συγκεκριμένα της λακτόζης. Το φαινόμενο φαίνεται να εντείνεται με την πάροδο της ηλικίας. Οφείλεται στην περιορισμένη παραγωγή του υπεύθυνου ενζύμου για την πέψη της λακτόζης, τη λακτάση. Σε έλλειψή της, η λακτόζη δεν διασπάται στο λεπτό έντερο και περνάει στο παχύ έντερο όπου ζυμώνεται από τα βακτήρια που υπάρχουν εκεί, παράγοντας αέρια. Αυτά είναι υπεύθυνα για την πρόκληση φουσκώματος και πόνων, οι οποίοι συχνά καταλήγουν σε διαρροϊκές κενώσεις. Η δυσανεξία στη λακτόζη φαίνεται να παρουσιάζει κάποια μορφή διαβάθμισης. Άλλοι είναι περισσότερο ευαίσθητοι και άλλοι λιγότερο. Συνήθως, άτομα με ήπια δυσανοχή στη λακτόζη μπορούν να ανεχτούν έως 12 γρ. λακτόζης ημερησίως. Το κάθε γαλακτοκομικό έχει διαφορετική περιεκτικότητα. Έτσι, 1 ποτήρι γάλα έχει περίπου 10 γρ., ενώ 30 γρ. κίτρινο τυρί έχει περίπου 0,04 γρ., δηλαδή 250 φορές λιγότερη! Σε μία πρώτη λοιπόν προσέγγιση του ζητήματος, μπορείς να παρατηρήσεις ότι το γάλα και τα προϊόντα του είναι ιδιαίτερα θρεπτικά τρόφιμα, των οποίων η κατανάλωση έχει συσχετιστεί με την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη χρόνιων νόσων. Υπάρχει, όμως, μία μερίδα ανθρώπων που παρουσιάζουν δυσκολία στην πέψη του γάλακτος και είναι υποχρεωμένοι να περιορίζουν ή να αποκλείουν την κατανάλωσή του. Τα συμπτώματα είναι περιορισμένα σε προϊόντα ζύμωσης του γάλακτος, όπως το γιαούρτι, το ξινόγαλο και το κεφίρ, τα οποία είναι πιο ανεκτά.
Τα τελευταία χρόνια, έχουν προκύψει ορισμένα νέα ερωτήματα σχετικά με την κατανάλωση του γάλακτος, όπως: Τα υποκατάστατα γάλακτος , όπως το ρόφημα αμυγδάλου , σόγιας κ.λπ., είναι εξίσου ή περισότερο θρεπτικά;
Τα ροφήματα αυτά αποτελούνται κυρίως από νερό και ορισμένα εκχυλισμένα συστατικά αμυγδάλου, ρυζιού, σόγιας, βρόμης ή όποιας άλλης πρώτης ύλης από την οποία προέρχονται. Ό,τι χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο ή ακόμα καλύτερα ως όχημα για την κατανάλωση δημητριακών, βρόμης ή απλά ως ένα ρόφημα δεν σημαίνει ότι μπορείς να το θεωρείς ισοδύναμα θρεπτικό. Το γάλα και τα προϊόντα του αποτελούν φυσικές πηγές των θρε- πτικών συστατικών που προανέφερα, ενώ τα υποκατάστατα, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν μόνο εμπλουτιστεί με ορισμένα από αυτά τα συστατικά.
Ο αποκλεισμός του γάλακτος περιορίζει τον κίνδυνο καρκίνου;
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας κατά του Καρκίνου, την πιο έγκυρη πηγή ενημέρωσης, δεν συστήνεται ο αποκλεισμός του γάλακτος και των προϊόντων του για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου ή για την αντιμετώπισή του. Αντιθέτως, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η χρήση τους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Το γάλα προκαλεί την παραγωγή βλέννας;
Η παραγωγή βλέννας είναι αποτέλεσμα αλλεργικών αντιδράσεων. Συνήθως αυτές οφείλονται σε σκόνη, σε τρίχες ζώων κ.λπ. Η αλλεργία στο γάλα δεν είναι τόσο συνηθισμένη περίπτωση και δεν υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που να συνδέουν την κατανάλωση γάλακτος με την αυξημένη παραγωγή βλέννας.
Το γάλα περιέχει αντιβιοτικά και ορμόνες;
Υπάρχει ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο σχετικά με τη χρήση αντιβιοτικών στα ζώα, ενώ η χρήση συνθετικών ορμονών απαγορεύεται κάθετα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι έλεγχοι από τις εταιρείες γάλακτος είναι συνεχείς, τόσο στο σημείο συλλογής όσο και κατά την είσοδο στην περιοχή παστερίωσης και εμφιάλωσης. Στόχος δικός μας πρέπει να είναι η ενίσχυση αυτών των διαδικασιών, ώστε να περιοριστεί η αθέμιτη χρήση αντιβιοτικών και όχι η απομάκρυνσή μας από την επιλογή των γαλακτοκομικών.
Τα γαλακτοκομικά αυξάνουν το βάρος και τη χοληστερίνη;
Η υπερκατανάλωση κάθε τροφίμου μπορεί να αυξήσει το βάρος. Όταν το τρόφιμο αυτό περιέχει και κορεσμένα λιπαρά οξέα, τότε μπορεί να επηρεάσει και τις τιμές χοληστερόλης αίματος. Το μέτρο, λοιπόν, είναι και εδώ απαραίτητο. Η επιλογή προϊόντων με περιορισμένα λιπαρά θα σου φανεί χρήσιμη όταν στόχος σου είναι η μείωση ή ο έλεγχος του βάρους. Οι ανάγκες κάθε ανθρώπου εξαρτώνται από την ηλικία, το φύλο και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας.
