Food Compass: Τι είναι η Πυξίδα Φαγητού και πώς σε βοηθάει να τρως υγιεινά;

Επιστημονική ομάδα από το Friedman School of Nutrition Science and Policy at Tufts, μεταξύ της οποίας και μια Ελληνίδα ερεύνητρια, ανάπτυξε σε διάστημα τριών ετών ένα νέο διατροφικό εργαλείο για να βοηθήσει τους καταναλωτές, τις εταιρείες τροφίμων, τα εστιατόρια και τις καφετέριες να επιλέγουν και να παράγουν πιο υγιεινά τρόφιμα.

Το Food Compass ή αλλιώς Πυξίδα Φαγητού είναι ένα νέο σύστημα βαθμολόγησης θρεπτικών συστατικών, που ενσωματώνει την επιστήμη αιχμής για το πώς τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των τροφίμων επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την υγεία μας. Ποια είναι τα νέα σημαντικά χαρακτηριστικά του συστήματος, που δημοσιεύτηκαν πριν μερικές μέρες στο Nature Food:

• Λαμβάνει υπόψη τους υγιεινούς και τους επιβλαβείς παράγοντες στα τρόφιμα.
• Ενσωματώνει επιστήμη αιχμής για θρεπτικά συστατικά, συστατικά τροφίμων, χαρακτηριστικά επεξεργασίας, φυτοχημικά και πρόσθετα τροφίμων.
• Δίνει αντικειμενική βαθμολόγηση όλων των τροφίμων, ποτών, ακόμη και μικτών γευμάτων χρησιμοποιώντας μία σταθερή βαθμολογία.

Τι βαθμολογία παίρνουν τα τρόφιμα και τα ποτά;

Εικόνα

Ο Dariush Mozaffarian, επικεφαλής της μελέτης, κοσμήτορας της σχολής Friedman και η Ρενάτα Μίχα (αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και επισκέπτρια αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Tufts) εξηγούν ότι το νέο σύστημα Food Compass αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε χρησιμοποιώντας μια λεπτομερή βάση δεδομένων με 8.032 τρόφιμα και ποτά που καταναλώθηκαν από τους Αμερικανούς. Βαθμολογεί 54 διαφορετικά χαρακτηριστικά σε εννέα τομείς τροφίμων, ποτών και μικτών γευμάτων που σχετίζονται με την υγεία, παρέχοντας ένα από τα πιο ολοκληρωμένα συστήματα προφίλ θρεπτικών συστατικών στον κόσμο. Τα χαρακτηριστικά και οι τομείς επιλέχθηκαν με βάση τα διατροφικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με μεγάλες χρόνιες ασθένειες όπως παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνο, καθώς και τον κίνδυνο υποσιτισμού, ειδικά για μητέρες, μικρά παιδιά και ηλικιωμένους.

Το Food Compass σχεδιάστηκε έτσι ώστε πρόσθετα χαρακτηριστικά και βαθμολογία να μπορούν να εξελιχθούν μελλοντικά σε τομείς όπως η γαστρεντερική υγεία, η λειτουργία του ανοσοποιητικού, η υγεία του εγκεφάλου, η υγεία των οστών και η σωματική και ψυχική απόδοση.

Διάβασε ακόμη: Ο ρόλος του διαιτολόγου στην υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής

Κάθε φαγητό, ποτό ή μεικτό πιάτο λαμβάνει μια τελική βαθμολογία που κυμαίνεται από 1 (λιγότερο υγιεινό) έως 100 (πιο υγιεινό).

Τα τρόφιμα και τα ποτά με βαθμολογία 31-69 πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Οτιδήποτε έχει βαθμολογία 30 ή χαμηλότερο θα πρέπει να καταναλώνεται ελάχιστα.

Σε όλες τις μεγάλες κατηγορίες τροφίμων, η μέση βαθμολογία Food Compass ήταν 43,2.

Η κατηγορία με τη χαμηλότερη βαθμολογία ήταν τα σνακ και τα γλυκά επιδόρπια (μέση βαθμολογία 16,4).

Οι κατηγορίες με την υψηλότερη βαθμολογία ήταν τα λαχανικά (μέσος όρος βαθμολογίας 69,1), τα φρούτα (μέσος όρος 73,9, με σχεδόν όλα τα ωμά φρούτα να λαμβάνουν βαθμολογία 100) και τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι (μέσος όρος 78,6).

Μεταξύ των ποτών, η μέση βαθμολογία κυμαίνονταν από 27,6 για αναψυκτικά με ζάχαρη και ενεργειακά ποτά έως 67 για 100% χυμούς φρούτων ή λαχανικών.

Τα αμυλούχα λαχανικά σημείωσαν μέσο όρο 43,2.

Η μέση βαθμολογία για το κόκκινο κρέας ήταν 24,9, για τα πουλερικά, 42,67 και για θαλασσινά, 67.0.

Από άποψη μεμονωμένων τροφών, τη χειρότερη βαθμολογία παίρνουν οι στιγμιαίες σούπες και τα στιγμιαία ζυμαρικά νουντλς, καθώς επίσης και τα τσιζμπέργκερ των φαστ-φουντ.

Σε ενδιαφέρει: Ποιο συστατικό της διατροφής μειώνει τον κίνδυνο για σάκχαρο

Εικόνα

Ο καφές παίρνει πολύ καλή βαθμολογία (74) και τα αλατισμένα αμύγδαλα ακόμη καλύτερη (90), αλλά η πίτσα χαμηλή (26). Ενώ σχεδόν όλα τα ωμά φρούτα αγγίζουν το 100, μερικά με πολλά σάκχαρα βαθμολογούνται χαμηλότερα (μπανάνες 83, σύκα 77, χουρμάδες κ.ά.), αλλά πάντως πάνω από 70.

Ο ντοματοχυμός με λίγο αλάτι παίρνει 100, ο χυμός καρότου 84, ο χυμός μήλου 55, ενώ οι έτοιμοι συσκευασμένοι φρουτουχυμοί μόνο 19. Το ελαιόλαδο βρίσκεται στο 85, ενώ το ανάλατο βούτυρο μόλις στο 8 και η άσπρη ζάχαρη στο 1. Τα δημητριακά με βρώμη ολικής άλεσης βαθμολογούνται με 95, ενώ τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως με 70 και το ψωμί ολικής αλέσεως με 60. Το λευκό ρύζι παίρνει μόλις 10 και οι πίτες 1.

«Με τον δημόσιο διαθέσιμο αλγόριθμο βαθμολόγησης, το Food Compass μπορεί να προσφέρει μια λεπτή προσέγγιση για την προώθηση υγιεινών επιλογών τροφίμων - βοηθώντας στην καθοδήγηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς, της διατροφικής πολιτικής, της επιστημονικής έρευνας, των πρακτικών της βιομηχανίας τροφίμων και των επενδύσεων», δήλωσε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και επισκέπτρια αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Tufts, Ρενάτα Μίχα στο News Medical.

Δες κι αυτό: Υπάρχουν τροφές που καίνε το τοπικό λίπος;